Ο  θαυματουργός Αγιος Χαράλαμπος πολιούχος της Κρήνης (Τσεσμέ)  από την καταστροφή του 1922 ως τις μέρες μας.
Ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Χαραλάμπους ήταν ο Μητροπολιτικός ναός της Ιεράς Μητροπόλεως Κρήνης της Ερυθραίας Μικράς Ασίας, η οποία αρχικά ήταν επισκοπή και ανήκε στη Μητρόπολη Εφέσου, μέχρις ότου στις αρχές του 20ου αιώνα (1903)  αναβαθμίστηκε σε Μητρόπολη.

Υπενθυμίζεται πως ο Αγιος Χαράλαμπος Τσεσμέ είναι σήμερα εκθεσιακό κέντρο. Λειτούργησε για πρώτη φορά ως Εκκλησία μετά τη Μικρασιατική καταστροφή τον Φεβρουάριο του 2016 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο μετά από άδεια των τουρκικών αρχών.

Ο Αγιος Χαράλαμπος  Τσεσμέ και η ιστορία του ναού

Ο πρώτος ναός πυρπολήθηκε το 1823. Όταν πέρασαν τα «φόβια» ( τα αντίποινα των Τούρκων στους ελληνικούς πληθυσμούς της μικρασίας για την επανάσταση), τα ερείπια του ναού κείτονταν στο κέντρο της πόλης. Το 1829 που επέστρεψαν οι κάτοικοι που είχαν προσφύγει στα κοντινά νησιά, είχαν το αίτημα ανοικοδόμησης του ναού. Οι Τσεσμελήδες χρειάζονταν πολύ μεγαλύτερους ναούς από αυτούς που κάλυπταν οι παλαιότερες ανάγκες (Στ. Χατζήμπεης, ¨Η Κρήνη (Τσεσμές) και η Περιοχή της, μέρ. 2ο, ανάτυπο από τόμ., ΙΒ΄, 1965,
σ. 207).

Αρμόδια αρχή ήταν το τουρκικό Ναυαρχείο. Η άδεια για την ανέγερσή του έπρεπε να δοθεί από τον Καπουδάν Πασά, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγονταν η Ερυθραία και η Χίος. Για να πεισθεί ο αρχιναύαρχος να δώσει τέτοια άδεια, η κοινότητα ανέθεσε την αποστολή σε ένα σπουδαίο ναυτικό, τον Κρητικό καπετάνιο Νικολή Λια, ο οποίος με την παροιμιώδη γενναιότητά του και την εξαιρετική ικανότητά του ως ναυτικού, είχε αποσπάσει το θαυμασμό και την εύνοια των Τούρκων.

Ο καπετάνιος πήγε στην Κωνσταντινούπολη, πήρε τα απαραίτητα φιρμάνια και δυο σχοινιά σφραγισμένα στις άκρες. Το μήκος τους καθόριζε τις διαστάσεις του ναού. Οι διαστάσεις, όμως, δεν ικανοποιούσαν τον καπετάνιο. Επιστρέφοντας, εφόσον δεν μπορούσε να επέμβει στα καλά σφραγισμένα άκρα των σχοινιών του Ναυαρχείου, τα έκοψε στη μέση και καθώς ήταν έμπειρος σχοινοπλόκος, τα συνέπλεξε με ένα όμοιο σχοινί και έτσι αυξήθηκαν οι διαστάσεις του ναού κατά 40 μέτρα.

Οι μουσουλμάνοι του Τσεσμέ έκαναν μεγάλες προσπάθειες για την παρεμπόδιση των εργασιών, αλλά τελικά, επικράτησαν τα σφραγισμένα από την Υψηλή Πύλη σχοινιά,
που είχε νοθεύσει ο καπετάν Λιας. Έτσι, ο Άγιος Χαράλαμπος του Τσεσμέ κατείχε την πρώτη θέση μεταξύ των λαμπρότερων ναών ολόκληρης της ορθόδοξης Ανατολής.