Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, οι Έλληνες του Πόντου μνημονεύουν τους πρόγονους τους, θύματα της τουρκικής γενοκτονικής πολιτικής, σκοπός της οποίας ήταν η καταστροφή των Ελλήνων της οθωμανικής επικράτειας σε Θράκη, Πόντο και ευρύτερη Μικρά Ασία. Η καταστροφή του Ελληνισμού αποτέλεσε μέρος ευρύτερου σχεδίου εξόντωσης των χριστιανικών γηγενών εθνών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων καθώς και μικρότερων εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων.
Του Ιωάννη Σ. Λάμπρου*
Την Γενοκτονία του Ελληνισμού από Νεότουρκους και Κεμαλιστές, διαδέχθηκε μια περίοδος σιωπής και αδιαφορίας για τα δεινά των προγόνων μας. Το μέγεθος και η ένταση της καταστροφής υπήρξε συντριπτικό πλήγμα για το Έθνος, το οποίο, μέσα στην βιασύνη του να ξεχάσει, απώλεσε τον αυτοσεβασμό του προτείνοντας, έναν εκ των υπευθύνων της Γενοκτονίας, τον Μουσταφά Κεμάλ, για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, τον Ιανουάριο του 1934. Το Ελληνικό Έθνος δεν είχε την στοιχειώδη αξιοπρέπεια να βγάλει έναν Τεχλιριάν…
Το ελλαδικό κράτος συμπεριφερόμενο με τρόπο διχαστικό και ασυγχώρητα ψηφοθηρικό, όρισε, το 1994,την 19 Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1998, καθιερώθηκε η 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος. Παράλληλα, οι θρακικές οργανώσεις έχουν ορίσει την 6η Απριλίου ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Θράκης.
Ο τεμαχισμός της μνήμης αποσυνδέει τεχνητά τη μια περιοχή από την άλλη. Συνέπεια αυτής της νοοτροπίας είναι να μην καταδεικνύεται η κεντρική οργάνωση, ο επιτελικός σχεδιασμός και η έκταση του εγκλήματος της Γενοκτονίας εις βάρος των προγόνων μας σε όλες τις περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με αυτόν τον τρόπο η συστηματική καταστροφή του Ελληνισμού παρουσιάζεται αποσπασματικά και υποβαθμίζεται σε «τοπικές σφαγές», αναπόφευκτα δυσάρεστα γεγονότα των τότε τραγικών συνθηκών που επικρατούσαν σε κάθε περιοχή, όπως ισχυρίζεται η τουρκική προπαγάνδα.
Ίσως, κάποιοι να θεωρούν πως είναι πιο εύκολο να προωθηθεί, διεθνώς, η αναγνώριση της Γενοκτονίας για μια περιοχή περιορισμένης έκτασης. Δίνοντας έμφαση, όμως, σε μια τακτική νίκη θυσιάζεται ο στρατηγικός στόχος, ο οποίος δεν μπορεί να είναι άλλος από την αναγνώριση των δεινών όλων των προγόνων μας Ελλήνων της Θράκης, του Πόντου και της ευρύτερης Μικράς Ασίας. Η ικανοποίηση της εκλογικής πελατείας εκ μέρους αριθμού πολιτευτών και οι προσωπικές φιλοδοξίες, ατόμων προσφυγικής καταγωγής τα οποία, θέλουν να καταστήσουν εαυτούς τοπάρχες του προσφυγικού κόσμου, δεν έχουν χώρο στην εθνική προσπάθεια διαφύλαξης της μνήμης των προγόνων μας.
Το αίτημα για αναγνώριση της Γενοκτονίας αφορά ολόκληρα έθνη και όχι συγκεκριμένες περιοχές, τις οποίες κατοικούσαν τμήματα των εθνών αυτών. Αρμένιοι, Εβραίοι και Ασσύριοι μνημονεύουν τα θύματα της Γενοκτονίας των προγόνων τους στο σύνολο τους και όχι ενός μέρους τους. Παράλληλα, η αιτία των δεινών και της καταστροφής των Ελλήνων της οθωμανικής επικράτειας δεν ήταν το γεγονός ότι κατοικούσαν στην Θράκη, στον Πόντο ή στην Ιωνία. Η αιτία ήταν η ελληνική τους καταγωγή και η χριστιανική τους πίστη. Δεν υπήρξε γενοκτονία Θρακών, Ποντίων και Μικρασιατών αλλά Γενοκτονία των Ελλήνων αυτών των περιοχών. Δεν υπήρξε Γενοκτονία πληθυσμών συγκεκριμένων περιοχών αλλά Γενοκτονία συγκεκριμένου έθνους, των Ελλήνων, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας.
Η καθιέρωση απόδοσης τιμών στα θύματα της μιας και αδιαίρετης Γενοκτονίας εις βάρος των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο ορισμός μιας και μοναδικής ημερομηνίας μνήμης καθώς και η δημιουργία ενός μνημείου του θυσιασθέντος Ελληνισμού, αποτελούν τις απαραίτητες ενέργειες για την προάσπιση της εθνικής μνήμης. Παράλληλα, η επαναφορά του Ταμείου Ανταλλαξίμου Περιουσίας και Αποκατάστασης Προσφύγων, με την συμμετοχή εκπροσώπων των πλέον αναγνωρισμένων και καταξιωμένων προσφυγικών οργανώσεων ( ΟΠΣΕ, ΠΟΕ, ΠΟΘΣ μεταξύ άλλων) και η απόδοση σε αυτό, σημαντικού μέρους τουλάχιστον, των εσόδων από την εκμετάλλευση των ανταλλαξίμων κτημάτων, θα διασφάλιζε την οικονομική αυτοτέλεια του προσφυγικού κόσμου και θα τον απελευθέρωνε από τον φθοροποιό εναγκαλισμό των πολιτικών κομμάτων, ώστε απερίσπαστος να αφοσιωθεί στην προάσπιση της ιστορικής μνήμης και των παραδόσεων της γενέθλιας γης.
Ιωάννης Σ. Λάμπρου, Πολιτικός Επιστήμων