Στο βιβλίο του ο Μικρασιάτης συγγραφέας Γιώργος Κοτζαερίδης, καταγράφει μαρτυρίες των τελευταίων εναπομεινάντων προσφύγων οι οποίοι είχαν ζήσει σε νεαρή ηλικία τα δεινά της Μικρασιατικής Τραγωδίας και τον βίαιο ξεσηκωμό από τις προγονικές τους εστίες. Στην μνήμη αυτών των νεαρών παιδιών ηλικίας από 4-7 χρονών παρέμειναν για ενενήντα ολόκληρα χρόνια οι φρικιαστικές παραστάσεις του πολέμου και με πάθος και συγκίνηση, σαν να τις ξαναζούσαν, τις εκμυστηρεύτηκαν στον συγγραφέα, ο οποίος τις περιγράφει στο βιβλίο του όπως του μεταφέρθηκαν…….
Λέει η γιαγιά Γεροντίδου Ειρήνη από την Νικομήδεια.
….. Το 1918 ο θείος μου γύρισε στην Τραπεζούντα για να πάρει κάποια πράγματα από το σπίτι του, αλλά εκεί τον πρόλαβε ο πόλεμος δεν μπόρεσε να διαφύγει και επέστρεψε στο χωριό μας. Έτσι, αναγκάστηκε μαζί με πολλούς Έλληνες από την περιοχή να καταφύγουν στα βουνά αναζητώντας τρόπους για να επιστρέψουν στη Ρωσία. Κοντά στα Τουρκορωσικά σύνορα είχαν ακούσει ότι υπήρχε ένα μονοπάτι απόκρημνο, δίπλα στην θάλασσα, το οποίο χρησιμοποιούσαν αυτοί που ήθελαν να εγκαταλείψουν την Τουρκία.
Την παρακάτω ιστορία, Γιώργο μου, την έλεγε ο θείος μου και έκλαιγε διότι αυτά που είδε ήταν φρικιαστικά.
Πήραν λοιπόν το μονοπάτι το οποίο θα τους οδηγούσε στη νέα τους πατρίδα, μπροστά τα γυναικόπαιδα και πίσω οι άνδρες.Δυστυχώς όμως τους πήραν χαμπάρι οι Τούρκοι και έγινε μεγάλη σφαγή. Όποιον έπιαναν οι Τούρκοι τον έσφαζαν και πετούσαν το κεφάλι του στη θάλασσα.Στο σημείο εκείνο η θάλασσα είχε βαφτεί κατακόκκινη από το αίμα των σφαγμένων. Αυτοί που κατάφεραν να γλυτώσουν ανέβηκαν ξανά στα βουνά όπου, για να επιζήσουν και να ξεγελάσουν την πείνα και την δίψα τους, έγλυφαν μεγάλες πέτρες.
….Η Μαρία Σαρόγλου από τον Άη Γιώργη
Μια μέρα, κάποια γειτονόπουλα παίζοντας στην αυλή μας μπήκαν στην αποθήκη, όπου κρύβονταν οι δυο φυγάδες. Μάταια ο πατέρας μου τους είπε να φύγουν και να μη το πουν σε κανένα. Αυτά ξεχύθηκαν έντρομα στους δρόμους, φωνάζοντας ότι στην αποθήκη του Σαρόγλου ήταν ..καλικάντζαροι.
Το άκουσαν οι ζανταρμάδες που τους αναζητούσαν, ήρθαν στην αποθήκη και μπροστά στα μάτια της μάνας μου τους σκότωσαν.
Έντονη ήταν η διήγηση του παππού Σταύρου Παυλίδη από τον Σταυρό……
…Τα χαμπάρια όμως ήταν άσχημα. Ακούσαμε ότι οι Τούρκοι στο κοντινό Κοτσάαλι σκότωσαν πάνω από 100 παλικάρια από τα Ελληνικά χωριά. Ξεσηκώθηκε όλο το χωριό να φύγει.
Ο καημένος ο πατέρας μου είχε 7 παιδιά και εμένα τον μικρότερο με κρατούσε στους ώμους του. « Σόφια, είπε στη μάνα μου, ενεγκάστα, δεν μπορώ άλλο, ας αφήσουμε τον Σταύρο εδώ, κάποιος θα τον λυπηθεί και θα τον πάρει μαζί του».
«Αν απομέν ο Σταύρος αδακά, θα μείνω και εγώ», είπε η μάνα μου και έτσι την άλλη μέρα όλοι μαζί περάσαμε τον Σαγγάριο και φθάσαμε με τα πόδια στη Νικομήδεια.
Με το παπόρ πήγαμε στην Καλαμάτα. Παντού φτώχεια και δυστυχία. Στην Καλαμάτα εκάθουμες σε ένα άδειο στρατόπεδο.
Δεν είχαμε να φάμε, ζητιανεύαμε και πηγαίναμε στις ταβέρνες της παραλίας. Εκεί οι ντόπιοι μας πετούσαν κόκαλα από τα αποφάγια και γελούσαν που μας έβλεπαν να μαλώνουμε ποιος θα τα αρπάξει.
Και τέλος πολύ συγκινητική η διήγηση της γιαγιάς Τσεχελίδου Συρμαλούς από το Άνω Ζεερβοχώρι…
. ….Περπατούσαμε όλη την ημέρα από χωριό σε χωριό και δεν ξέραμε που μας οδηγούσαν.
Θυμάμαι που μας πήγαν στη Σεβάστεια στο Πατμάν μπασί, ένα Τσερκέζικο χωριό, και στο Νίξαρι. Εκεί μας έβαλαν σε ένα μαντρί για να ξαποστάσουμε. Πολλοί πέθαναν από την εξάντληση και τους βάλαμε στο διπλανό δωμάτιο.
Εκεί η μάναμ κατάφερε να ανοίξει ένα παράθυρο, έβγαλε πρώτα εμένα και ύστερα την αδελφή μου και το σκάσαμε. Δυστυχώς όμως, δεν μπορούσαμε να πάρουμε την μόλις 2 μηνών αδελφή μου την Μαγδαληνή και την εγκαταλείψαμε μέσα στους πεθαμένους».
Εκείνη την στιγμή η γιαγιά Συρμαλού ξέσπασε σε λυγμούς και δεν μπορούσαμε να την συνεφέρουμε.
«Αχ που να βρίσκεται τώρα η καημένη η αδελφή μου? Τι απέγινε άραγε?»
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Γιώργος Κοτζαερίδης γεννήθηκε στην Λακκιά Φλωρίνης το 1955. Είναι πτυχιούχος της ΑΣΤΕ Ρόδου, μιλά Αγγλικά, Γερμανικά, λίγα Τουρκικά και για πολλά χρόνια εργάστηκε στην Κρήτη σαν διευθυντής ξενοδοχείου. Από το 1980 ασχολείται με την διάσωση της Ελληνικής πολιτιστικής παράδοσης και κυρίως με την ιστορία της Μικράς Ασίας και του Πόντου.
Οι γονείς του πατέρα του κατάγονται από τα χωριά Κουρούντερε και Γενή Ντάγ του Ατάπαζαρ και οι γονείς της μητέρας του από τα Κουβούκλια Προύσας. Έχει γράψει τρία βιβλία που αναφέρονται στις ιδιαίτερες πατρίδες των προγόνων του, με τίτλο ..
«ΑΞΕΧΑΣΤΑ ΚΟΥΒΟΥΚΛΙΑ»
«ΈΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΓΟΝΙΚΗ ΓΗ ΤΟΥ ΑΤΑΠΑΖΑΡ»
«ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΠΕΡΑ ΟΧΘΗ, ΣΤΑ ΧΩΡΙΆ ΤΗΣ ΠΡΟΥΣΑΣ»
“ΘΥΜΗΣΕΣ 90 χρόνια μετά”
Όπως επίσης και τα πονήματα..
«ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΡΟΥΣΑΣ»
«ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΠΟΛΛΩΝΙΑΔΑΣ ΠΡΟΥΣΑΣ»
Εργασίες του έχουν δημοσιευθεί σε πολλές εφημερίδες της Βορείου Ελλάδας…
«ΜΗΝΟΛΟΓΙΟ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ-ΠΟΝΤΟΥ-ΘΡΑΚΗΣ»
«ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ-ΠΟΝΤΟΥ-ΘΡΑΚΗΣ»
«ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΗΜΑΘΙΑΣ»
«ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΗΣ»
«ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΗΜΑΘΙΑΣ»
«Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΝΟΣΤΟΥ»
« ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ»
« ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ αυτοί που έφεραν την αναγέννηση στα
Ελληνικά γράμματα»
Πραγματοποίησε λαογραφικές εκθέσεις σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, στην Προύσα και την Κωνσταντινούπολη, με θέμα…
« Η ΙΕΡΑ ΚΑΘ΄ ΗΜΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗ»
« ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ – ΠΟΝΤΟΣ- ΘΡΑΚΗ Αγίων Τόποι»
«ΖΕΙ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ? Ή τον ξεχάσαμε και αυτόν ?»
«ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΡΘΕΝΟΣ προστάτις και ελπίδα μας»
«Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΖΩΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ»
«Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΝΟΣΤΟΥ»
“BIR ANADOLU SEVDALISI” Ένας μερακλής Ανατολίτης.
“KARSIYAKA YAKADAN KARELER” Φωτογραφίες από την άλλη πλευρά.
“ΣΤΑ ΣΚΑΛΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ 2000»
«ΘΥΜΗΣΕΣ»
«ΠΟΛΥΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΜΟΥ ΚΟΥΒΟΥΚΛΙΑ»
“ESKIDEN KARAFERYE, SIMDI VERIA”
“SEVGILI BURSAM”
Πολλά από τα έργα του στολίζουν σήμερα σχολεία και άλλα ευαγή ιδρύματα της πόλης της Βέροιας, της Προύσας και του ΖΩΓΡΑΦΕΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ της Πόλης.
Ίδρυσε το προσωπικό λαογραφικό του μουσείο και το Πολιτιστικό του Εργαστήρι με σκοπό την συνέχεια των προσπαθειών του για την διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Κατόπιν προσπαθειών του πραγματοποιήθηκε στον Νιλουφέρ Προύσας τον Σεπτέμβριο του 2011 το 1ο Ελληνοτουρκικό φεστιβάλ Φιλίας και Ειρήνης με την συμμετοχή των δήμων Βέροιας, Σερρών και Νιλουφέρ.
Συμμετέχει κάθε χρόνο στις πολιτιστικές εκδηλώσεις HIDERELLES των Κουβουκλίων Προύσας. Για τις προσπάθειές του για την φιλία, συνεργασία και αδελφοσύνη των δύο λαών Ελλήνων και Τούρκων, τιμήθηκε από τον δήμο Νιλουφέρ Προύσας και τον δήμο Κουβουκλίων.
