Μπροστά σε ένα απέραντο αλώνι και μια τεράστια αγροτική έκταση, που εκτεινόταν από τον σημερινό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης μέχρι και το Ωραιόκαστρο, βρέθηκαν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή οι πρόσφυγες από τη Σμύρνη, που αναζήτησαν μια νέα πατρίδα στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Οι μνήμες από τη θάλασσα και την αλμύρα της πρώτης τους πατρίδας παρακίνησαν κάποιους από αυτούς να εγκατασταθούν στο Καλοχώρι και να συνεχίσουν το επάγγελμα που ασκούσαν μέχρι τότε – εκείνο του ψαρά. Οι υπόλοιποι εγκαταστάθηκαν στο Νέο Κορδελιό, όπως το ονόμασαν, τιμώντας με τον τρόπο αυτό τη συνοικία της Σμύρνης από την οποία προήλθαν.
Αυτές και πολλές άλλες από τις μνήμες του παρελθόντος μετέφεραν στα εγγόνια τους άνθρωποι που έζησαν τον ξεριζωμό. Οι μαθητές της Β’ τάξης του 2ου Γενικού Λυκείου Ελευθερίου – Κορδελιού, στο πλαίσιο έρευνας που ξεκίνησαν τον περασμένο Σεπτέμβριο, τις κατέγραψαν και αναζήτησαν επιπλέον πληροφορίες για την περίοδο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Έψαξαν φωτογραφίες, χαρτιά και έντυπα στα ντουλάπια των συγγενών τους, οπτικό και πληροφοριακό υλικό σε τηλεοπτικές εκπομπές, στο διαδίκτυο, σε φωτογραφικά αρχεία, βιβλία και καταλόγους και βρήκαν ακόμη και παραδοσιακές φορεσιές, τραγούδια και πληροφορίες για έθιμα σε συλλόγους που έφτιαξαν οι απόγονοι των Μικρασιατών.
“Το επόμενο βήμα ήταν το ταξίδι – οδοιπορικό που πραγματοποίησαν πριν από λίγες μέρες στα παράλια της Μικράς Ασίας και στο οποίο είδαν από κοντά όσα είχαν γνωρίσει από φωτογραφίες και πληροφορίες” εξηγεί στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο καθηγητής τους Αθανάσιος Κανδηλάπτης, συντονιστής της εργασίας που ετοιμάζουν οι μαθητές.
Σταθμοί του ταξιδιού ήταν η Μάδυτος, το Τσανάκαλε, το Αϊβαλί, η Πέργαμος με το Ασκληπιείο, η Έφεσσος και φυσικά η Σμύρνη και το Κορδελιό. Οι συνεννοήσεις που προηγήθηκαν έγιναν με το ελληνικό προξενείο και το προξενείο της Σμύρνης, ενώ οι Έλληνες μαθητές παρουσίασαν εργασία με τίτλο “Η Θεσσαλονίκη διά μέσου των αιώνων” στο Gelisim Gollege της Σμύρνης. “Οι εντυπώσεις του κόσμου που συναντήσαμε ήταν θερμές και φιλικές ενώ και οι ίδιοι οι μαθητές ένιωθαν συγκίνηση που είδαν από κοντά τα μέρη των προγόνων τους, τα μέρη για τα οποία αναζητούσαν πληροφορίες όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα” σημειώνει ο κ. Κανδηλάπτης.
Τονίζει δε ότι επιστρέφοντας στη Θεσσαλονίκη, μίλησαν για όλα αυτά στις οικογένειές τους, πολλές από τις οποίες προέρχονταν από τη Μικρά Ασία: “Η επίσκεψη έφερε στο φως τις μνήμες των προσφύγων, αν και η σημερινή Σμύρνη, μια σύγχρονη μεγαλούπολη, δεν θυμίζει σε τίποτα αυτό που ήταν τότε. Η παραλία του Καρσί Γιακά, συνοικίας του Κορδελιού, ανακίνησε τις θύμησες των ψαράδων που κατέφυγαν στο Καλοχώρι. Ήρθαν ξανά στο μυαλό των μαθητών ακόμη και τα έθιμα που είχαν νωρίτερα καταγράψει: χαρακτηριστικότερο εκείνο του Κλήδονα, με πρωταγωνίστρια την κοπέλα που φέρνει το αμίλητο νερό με τη στάμνα και περιμένει να δει στο όνειρό της το μελλοντικό της σύζυγο”.
Όλα τα παραπάνω αποτυπώνονται στην εργασία των μαθητών που θα παρουσιαστεί επίσημα στις 17 Μαΐου, αλλά και σε ταινία μικρού μήκους που “γυρίζεται” με τη βοήθεια της ΕΤ-3, με σκοπό να αποτελέσει έναν ακόμη πιο ζωντανό τρόπο παρουσίασης. Ξεχωριστή θέση στο υλικό που συγκεντρώθηκε κατέχουν οι συνεντεύξεις των συγγενών των μαθητών, τα στοιχεία που κατέθεσε ο ιστορικός Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, συγγραφέας πολλών σχετικών βιβλίων που εξέδωσε ο δήμος Ελευθερίου – Κορδελιού, φωτογραφικό υλικό και παραδοσιακές φορεσιές από τον Σύλλογο Σμυρναίων Μικρασιατών Ελευθερίου – Νέου Κορδελιού “Η Αγία Φωτεινή”, ακόμη και παραδοσιακά τραγούδια, ήθη και έθιμα της περιοχής.
express.gr
