Τα Περβόλια και τα Μισίρια όμορφα προάστια του Ρέθυμνου πριν τον τελευταίο πόλεμο ήταν εστίες διασκέδασης όχι μόνο για τους Ρεθυμνιώτες αλλά και για τους Χανιώτες μερακλήδες που τους άρεσε να βρίσκονται στα γραφικά ταβερνάκια που με τις στολισμένες αυλές από τριανταφυλλιές, γαριφαλιές, βασιλικούς, ντάλιες χρυσάνθεμα δεν δημιουργούσαν μόνο εικόνες μαγείας και ηρεμίας αλλά οι επισκέπτες έβρισκαν και μια ξεχωριστή διασκέδαση από τις γλυκόλαλες λύρες του Λαγού, του Καρέκλα, των Σκαρβέληδων αλλά και από τα φημισμένα Μπουλγαρίτου Φουσταλιέρη, του Πολιού του Στυλ. Λαγουδάκη και του Αντώνη του Βογιατζή και του Ζαχάρη του Σαββάκη.
του Νίκου Μαριόλου
Οι Μικρασιάτες Μισιριανοί είναι και αυτοί ένα μεγάλο κομμάτι του σημερινού πολιτισμού της περιοχής που με τα δικά τους μουσικά ακούσματα, με την ξεχωριστή και ιδιαίτερη κουζίνα τους συνέδεσαν και πάντρεψαν την Κρητική κουλτούρα με την Ελληνική της χαμένης πατρίδας της Μικράς Ασίας.
Είναι πραγματικά παράδειγμα ξεχωριστό τα Περβόλια και τα Μισίρια πόσο εύκολα αγκαλιάστηκαν και μπορεί να πει κάποιος με ευκολία ότι πέθαναν μαζί και αυτό το μαρτυρεί η μεγάλη θυσία στην Μισιριανή άμμο που θυσιάστηκαν για την πατρίδα μαζί Μισιριανοί και Περβολιανοί.
Στα Μισίρια πραγματικά δεν μπορεί να ξεχωρίσει κανείς και να αξιολογήσει και να διαφοροποιήσει κάποιες οικογένειες γιατί όλοι οι Μισιριανοί με την εργατικότητά τους και με την πίστη τους στον Ελληνισμό και στον Χριστιανισμό μπόρεσαν όχι μόνο να επιβιώσουν στις όποιες δύσκολες συνθήκες αλλά ακόμα να ξεχωρίσουν και να πρωτεύσουν. Έτσι λοιπόν κατάφεραν στα Μισίρια ένα τόπο μίζερο ένα τόπο από έλη να τον κάνουν πλούσιο και ξεχωριστό. Πραγματικά οι άνθρωποι αυτοί κατάφεραν και διακρίθηκαν σ’ όλα τα επίπεδα ίου πολιτισμού αλλά και σ’ όλες τις επιστήμες και πρόσθεσαν κ’ αυτοί ένα λιθαράκι στον κοινωνικό ιστό του τόπου μας.
Οι Σκαρβέληδες ήταν και αυτοί ένας κρίκος της αλυσίδας αυτής που απέδειξαν ότι οι Έλληνες όπου και να βρεθούν με όποιες δύσκολες συνθήκες διακρίνονται και ξεχωρίζουν.
Ο Νίκος Σκαρβέλης, πατέρας της Χρυσής Σκαρβέλη και του Λεύτερη από το Μορδοβάνι της Χερσονήσου της Ερυθραίας «Καραπούρνα» ήλθαν με την οικογένειά τους, δηλαδή με την πρωτότοκη κόρη τους και τον Δημήτρη σε ηλικία 2 ετών το 1914 σαν πρόσφυγες του πρώτου διωγμού και εγκαταστάθηκαν στο Ρέθυμνο στην περιοχή του Ορφανοτροφείου.
Το 1919 με την άφιξη του Ελληνικού Στρατού στην Μικρά Ασία επέστρεφαν στην πολυαγαπημένη και αλησμόνητη πατρίδα.
Εκεί παρέμειναν μέχρι το 1922 όπου με την καταστροφή του Ελληνικού Στρατού αναγκάστηκαν και πήραν πάλι το δρόμο της προσφυγιάς, παρέμειναν για λίγους μήνες στη Θεσσαλονίκη και μετά ήλθαν πάλι στο Ρέθυμνο.
Ο Δημήτρης από μικρός αυτοδίδακτος έπαιζε το λυράκι του παράλληλα με τις εξαντλητικές εργασίες που του ανέθετε ο πατέρας του που είχε πια εγκατασταθεί στα Μισίρια και προσπαθούσε από την γεωργία και την κτηνοτροφία να θρέφει την φαμίλια του που πια η οικογένεια είχε μεγαλώσει με ένα τρίτο παιδί τον Λευτέρη που γεννήθηκε το 1922.
Ο Δημήτρης Σκαρβέλης παντρεύτηκε την Σοφία Δελήμπαση και απέκτησε δύο παιδιά την Βαρβάρα και τον Νίκο.
Ασχολείτο με τις δουλειές του πατέρα του στα χωράφια και το 1951 παντρεμένος και με δύο παιδιά άνοιξε την ταβέρνα στα Μισίρια με την ονομασία «Γκιουλ Μπαξές», τριανταφυλλόκηπος και την διατήρησε μέχρι τον θάνατό του το 1994. Η ταβέρνα του Σκαρβέλη ήταν ξακουστή ακόμη και μέχρι το 1990 και πολλοί Ρεθυμνιώτες αλλά και Χανιώτες επισκέπτονταν την ταβέρνα του Δημήτρη όχι μόνο να γευθούν το πιλάφι του κόκορα, τα γευστικά σουτζουκάκια της κυράς Σοφίας, αλλά και για να απολαύσουν την γλυκόλαλη λύρα του Δημήτρη που όταν ξεδίπλωνε το δοξάρι του άκουγες μελωδίες, ταξίμια και αμανέδες που θύμιζαν τις χαμένες πατρίδες αλλά και την αγέρωχη Κρήτη με τις μαντινάδες της και τα συρτά της.
Την ίδια περίπου πορεία ακολούθησε και ο Λευτέρης Σκαρβέλης που απ’ ότι φαίνεται ακολούθησε τα μουσικά χνάρια του αδελφού του και μπορεί να πει κανείς ότι ο Λευτέρης να μην ήταν καλύτερος του δασκάλου του ήταν όμως πιο πολύ δεμένος με τη λύρα του. Ασχολήθηκε και επαγγελματικά που δεν έκανε ποτέ ο αδελφός του ο Δημήτρης.
Ο Λευτέρης παντρεύτηκε την Κυριακή Κόκκινου από τα Λειβάδια, δημιουργώντας μια εξαιρετική οικογένεια, απέκτησαν δυο παιδιά τον Νίκο και τον Μαρίνο. Οι Μισιριανοί και ο Περβολιανοί έχουν να θυμηθούν πολλά γλέντια του Λευτέρη που είχε το χάρισμα του καλλιτέχνη να φέρνει κέφι στα γλέντια και τις παρέες που έπαιζε και ο Λευτέρης συμμετείχε σε πολλά πανηγύρια, γάμους, βαφτίσεις και θεωρείται ο μεταπολεμικός λυράρης της περιοχής.
Ο Δημήτρης Βασιλεδάκης, πρωτοχορευτής και γλεντζές της περιοχής. Όταν του ζήτησα πριν πεθάνει να μου γράφει δυο λόγια για τους Σκαρβέληδες που έδωσε τα κάτωθι σημειώματα. Λόγω που είμαστε χωριανοί και κουμπάροι μπορώ να αναφέρω μερικά απ’ όσα γνωρίζω για τον Δημήτρη Σκαρβέλη. Πρώτον, εξαιρετικός οικογενειάρχης με την εξαιρετική ανατροφή των δυο παιδιών του, τη Βαρβάρα και τον Νίκο και δεύτερον από καλλιτεχνικής πλευράς εξαιρετικός ταβερνιάρης και συνάμα πολύ καλός λυράρης μόνο που τη λύρα του δεν χρησιμοποίησε επαγγελματικά. Έπαιζε μια πολλή γλυκιά λύρα αλλά μόνο στις παρέες και σε φιλικά σπίτια.
Για τον Λευτέρη τον Σκαρβέλη μπορώ να πω κάτι παραπάνω από ότι αναφέρω για τον Δημήτρη. Και λόγω ηλικίας κάναμε πάντα παρέα και παίζοντας αυτός λύρα. Ο Λευτέρης μπορώ να πω ότι κατά καιρούς έπαιζε επαγγελματικά αλλά επί το πλείστον διασκέδαζε αφιλοκερδώς τους φίλους του και όλο το χωριό και όχι μόνο αλλά και τα γειτονικά χωριά Γιαννούδι, Πλατανιά, Ξηρό Χωριό και άλλα πολλά χωριά. Αυτός ήταν ο Λευτέρης, αυτά τα λίγα αναφέρω λόγω περιορισμένης γραφής που μου επιτρέπουν.
Υπάρχει ακόμη και συνέχεια από τους Σκαρβέληδες τρίτης γενιάς. Η Βαρβάρα Σκαρβέλη πρωτοκόρη του Δημήτρη έγινε η ιδρυτική πρόεδρος του Σορροπτιμιστικού Ομίλου «ΕΡΩΦΙΛΗ» το 1994 και μέλος της ερασιτεχνικής σκηνής Ωδείου Ρεθύμνου και Έφορος Σ.Ε. Οδηγών Ρεθύμνου.
Ο Νίκος Σκαρβέλης χρόνια στα πολιτιστικά δρώμενα του Ρεθύμνου αλλά και πρόεδρος του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών «ΙΩΝΙΑ». Αλλά και του Λευτέρη ο γιος ο Νίκος, έχει το μεράκι του γλεντζέ της Κρητικής μουσικής και είναι πάντα χορηγός στις πολιτιστικές εκδηλώσεις της περιοχής του. Δεν είναι τυχαίο ότι στις δύσκολες στιγμές που δοκιμάζονται ο Σύλλογος Αθηνών Περβολιανών – Μισιριανών ανέλαβε ο Γιάννης Σκαρβέλης που με πίστη στις παραδόσεις του τόπου μας να δίνει τις δικές του μάχες για να έχει ο Σύλλογος μια ξεχωριστή θέση στα Κρητικά Σωματεία των Αθηνών.
Τις λίγες γραμμές αυτές τις αφιερώνω στους συμπαθείς πρόσφυγες Μικρασιάτες που με τα παιδιά τους είμαστε πάντα μαζί και ποτέ ούτε εμείς ούτε αυτοί νιώσαμε να είμαστε διαφορετικοί.
rethemnosnews.gr
