Είναι πολύ σπάνιες οι περιπτώσεις που η ιστορία συγγράφεται από τους αυτόπτες μάρτυρές τους. Ο Σαγγάριος: Εποποιία και Καταστροφή στη Μικρά Ασία του Δημήτρη Φωτιάδη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, αποτελεί μιαν ανεπανάληπτη καταγραφή για πολλούς λόγους.
Ο συγγραφέας γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1898, πολέμησε εθελοντικά στη Μικρασιατική Εκστρατεία, βίωσε τον διωγμό, ήρθε πρόσφυγας στην Ελλάδα. Η ευρύτατη μόρφωσή του, η ευθυκρισία, η δεινότητα σύνοψης και περιγραφής και τα ανυπόταχτα φρονήματά του απέναντι στις σκοπιμότητες κάθε μορφής εξουσίας συνετέλεσαν ώστε συνολικά το ιστορικό έργο του Φωτιάδη να θεωρείται από τα μεγαλόπνοα της εθνικής μας αυτογνωσίας. Είναι σταθμός για τον απλό τρόπο αφήγησης και τη δομή του, επαναστατικό ανατρέποντας μύθους και δικαιολογίες, υπηρέτης της αλήθειας.
Στον Σαγγάριο, ύστερα από ενδελεχή έρευνα του ιστορικού υλικού, εξετάζονται ταυτόχρονα οι κυριότεροι πρωταγωνιστές και οι χαρακτήρες τους, το διεθνές οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον λίγο πριν (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) κι εκείνη την περίοδο, εξηγούνται/κρίνονται στα σωστά και στα λάθη τους οι διπλωματικοί και στρατιωτικοί χειρισμοί.
Την ίδια στιγμή περιγράφεται σε βάθος ο ψυχισμός των Μικρασιατών, Τούρκων και Ελλήνων, με τις ελπίδες, τον τρόμο, τις θυσίες, την προδοσία τους, ώστε να έχουμε τελικά μια πλήρη καταγραφή σε όλες τις διαστάσεις της. Στην έκδοση περιέχεται πλήρες Γενικό Ευρετήριο ονομάτων, τοποθεσιών, ελληνικών και τουρκικών στρατιωτικών μονάδων, πολύτιμο βοήθημα για πολλές χρήσεις, καθώς επίσης χάρτες, σχεδιαγράμματα μαχών και πλούσια εικονογράφηση.
Σύντομο βιογραφικό Δημήτρη Φωτιάδη
Ο Δημήτρης Φωτιάδης (Σμύρνη 1898 – Αθήνα 1988) ήταν Έλληνας λογοτέχνης και ιστορικός. Μεγάλωσε σε εύπορη και μορφωμένη οικογένεια της Σμύρνης και κατετάγη ως εθελοντής στον ελληνικό στρατό στον Μικρασιατικό Πόλεμο. Στην καταστροφή της Σμύρνης κατάφερε να διαφύγει και βρέθηκε στην Αθήνα, όπου ασχολήθηκε, μεταξύ άλλων, με τη συγγραφή θεατρικών έργων ενώ εργάστηκε και ως διευθυντής του περιοδικού Νεοελληνικά Γράμματα (1936-1941, 1945-1948).
Εν μέσω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου εργάστηκε ως ανταποκριτής στο Λονδίνο και τη Μέση Ανατολή. Ξαναγυρνώντας στην Ελλάδα, εξορίστηκε στη Μακρόνησο, την Ικαρία και τον Άη Στράτη ως αριστερός.
Τη δεκαετία του ’50 στράφηκε στην ιστοριογραφία, με έξοχο ερευνητικό και συγγραφικό έργο γύρω από την Επανάσταση του 1821, που εγκωμιάστηκε από όλο το εύρος της διανόησης. Τιμήθηκε με το Μετάλλιο της Εταιρείας Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (1939) και το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορηματικής Βιογραφίας (1982). Από το 1974 ως το 1977 ήταν πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Εκδόσεις Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος