Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Ζηλεύω τους Αρμενίους. Μέσα από μύριες δυσκολίες έκαναν το παν να προβάλλουν παγκοσμίως τη σε βάρος τους Γενοκτονία από τους Νεότουρκους, πριν από 100 χρόνια. Δεν έκαμαν υπολογισμούς μήπως με την προβολή της Γενοκτονίας ενοχλήσουν τους Τούρκους γείτονές τους. Την Αλήθεια και την Τιμή προς τους προπάτορες τους, αθώα θύματα της θηριωδίας των Νεότουρκων, την έβαλαν πάνω από το όποιο υλικό τους συμφέρον.
Η Αρμενία είναι μια χώρα χριστιανική και μικρή, σε έκταση και σε πληθυσμό, ανάμεσα σε έναν ωκεανό αλλοθρήσκων και εχθρικών λαών. Έχει μόνο τρία εκατομμύρια κατοίκους. Είναι δηλαδή πολύ μικρότερη από την Ελλάδα, με πολύ πιο ολιγάριθμη Διασπορά και χωρίς κανένα γεωπολιτικό πλεονέκτημα. Με τις περισσότερες γειτονικές της χώρες είναι σε εχθρική έως εμπόλεμη κατάσταση, ακόμη και με την χριστιανική Γεωργία. Από τα 1000 χιλιόμετρα των συνόρων της τα 834 είναι κλειστά, με την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν και εν μέρει με τη Γεωργία.
Αυτός λοιπόν ο ολιγάριθμος λαός πέτυχε να ακουστεί σε Ανατολή και σε Δύση η Γενοκτονία σε βάρος των προγόνων του, πολλές κυβερνήσεις να Την αναγνωρίσουν και πολυάριθμοι ηγέτες να Την καταδικάσουν.
Ζηλεύω τους Αρμενίους, γιατί έχοντας το ηθικό πλεονέκτημα αγωνίστηκαν όλοι μαζί ενωμένοι, ξεχνώντας τις εσωτερικές τους αντιθέσεις, που είναι πολλές και οξείες, και πέτυχαν να αναγνωριστεί διεθνώς το έγκλημα σε βάρος του λαού τους και να φέρουν σε δυσχερή θέση τους επίγονους των Νεοτούρκων. Ζηλεύω, γιατί την ίδια ώρα η Ελληνική κυβέρνηση διχάζει το λαό καταγγέλλοντας περίπου τους μισούς Έλληνες ως «πέμπτη φάλαγγα των δανειστών» και «αγωνίζεται» να επανέλθει η χώρα στην οικονομική κατάσταση που ήταν προ της κρίσης, δηλαδή να ζει με δανεικά, που νάναι και αγύριστα, ενώ δεν θα παράγει πλούτο. Ποιό είναι το ηθικό έρεισμά της για να πείσει τους εταίρους της ότι έχει το δίκιο με το μέρος της; Κανένα!
Λυπούμαι γιατί η αποτελεσματική προσπάθεια των Αρμενίων να αναγνωριστεί η Γενοκτονία των προγόνων τους δεν συνοδεύθηκε από ανάλογη προσπάθεια των Ελλήνων για τη δική τους Γενοκτονία. Έτσι στη διεθνή κοινή γνώμη μένει η ψεύτικη εντύπωση ότι στη Μικρά Ασία υπήρξε μια μόνο Γενοκτονία, η Αρμενική. Γενοκτονία, στην ίδια περίοδο, υπήρξε και για τους Έλληνες και για τους Ασσυρίους. Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη Henry Morgenthau στο βιβλίο του “Ambassador Morgenthau’s Story” (Σημ. Το βιβλίο έχει εκδοθεί και στα ελληνικά υπό τον τίτλο «Τα μυστικά του Βοσπόρου» από τις εκδόσεις «Τροχαλία»), τονίζει, μεταξύ των άλλων:
<Οι Αρμένιοι δεν ήταν ο μόνος λαός, ο οποίος επλήγη από το δόγμα «Η Τουρκία για τους Τούρκους». Τα όσα διηγήθηκα για τους Αρμενίους, θα μπορούσαν να ειπωθούν, με μερικές τροποποιήσεις, για τους Έλληνες και τους Ασσύριους. Στην πραγματικότητα, οι Έλληνες ήσαν τα πρώτα θύματα του σχεδίου εκτουρκισμού…Οι Έλληνες υπέστησαν τα ίδια σχεδόν δεινά με τους Αρμενίους. Στην αρχή εντάχθηκαν στον τουρκικό στρατό, σχηματίζοντας τάγματα εργασίας για τη διάνοιξη δρόμων στον Καύκασο και τις άλλες ζώνες πολεμικών επιχειρήσεων. Όπως και οι Αρμένιοι, έτσι και οι Έλληνες, που υπηρετούσαν στον οθωμανικό στρατό, πέθαιναν κατά χιλιάδες από την πείνα, τις στερήσεις και το κρύο…».(Σελ. 422-425 της Β΄ Έκδοσης).
Η Γενοκτονία των Ελλήνων άρχισε ένα χρόνο νωρίτερα από αυτήν των Αρμενίων. Αποδεικτικό στοιχείο αποτελεί η αψευδής πένα του Μάρτυρος Αγίου Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Σμύρνης. Στην αναφορά του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, στις 12 Ιανουαρίου 1914, έγραψε, μεταξύ των άλλων:
«Θεωρώ καθήκον μου να Σας γνωρίσω ότι συστηματικός διωγμός ήρχισεν ασκούμενος κατά των κατοικούντων τα παράλια τις Μ. Ασίας πληθυσμών, αι εκδηλώσεις του οποίου ρίπτουσιν εις την απόγνωσιν τους περιφόβους Χριστιανούς». («Το Αρχείον του Εθνομάρτυρος Σμύρνης Χρυσοστόμου», ΜΙΕΤ, Β΄ Τόμος, σελ. 46).
Η Ελληνική Πολιτεία το 2014 σιώπησε ηχηρότατα για την επέτειο των 100 χρόνων από την έναρξη της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Δυτικής Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Καππαδοκίας. Ήταν σοβαρό ιστορικό λάθος της. Αν πρόβαλε το τραγικό γεγονός θα απεδείκνυε ότι ήταν απολύτως φυσιολογικό η ελεύθερη Ελλάδα να θελήσει να απελευθερώσει από τα βάσανα του τον Ελληνισμό της Μ. Ασίας, όπως είχε κάνει με αυτόν της Ηπείρου, της Μακεδονίας, της Θράκης και των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Ο Μοργκεντάου γράφει στο προαναφερθέν βιβλίο του:
«Οι Τούρκοι κατηγορούσαν τους Έλληνες ότι έκαναν κατασκοπεία εις βάρος της Τουρκίας και ότι περίμεναν με ανυπομονησία την ημέρα που θα γλίτωναν από τον οθωμανικό ζυγό και θα ενώνονταν με την πραγματική τους πατρίδα, την Ελλάδα. Αυτή η τελευταία κατηγορία ήταν οπωσδήποτε βάσιμη και ήταν πολύ φυσικό αυτός ο λαός, που είχε υποστεί τις χειρότερες συμφορές επί πέντε αιώνες, να ονειρεύεται την απελευθέρωσή του». (Αυτ. σελ. 425).
Γιατί οι Έλληνες διστάζουμε και δεν καταγγέλλουμε, όπως οι Αρμένιοι, τη Γενοκτονία που υπέστησαν οι πρόγονοί μας; Γιατί αφήνουμε μόνο σε αυτούς να διασώσουν και να διακηρύξουν την ιστορική Αλήθεια; Από δειλία; Από διπλωματικό τακτ προς τους γείτονες; Από αδιαφορία; Από τη μετανεωτερική ιστορική αντίληψη ότι δεν συνέβη τίποτε άλλο παρά ένας συνωστισμός στη Σμύρνη; Ο Αντιπρόεδρος της Αρμενίας Έντουαρντ Σαρμαζάνοφ, που έλκει την καταγωγή του από τον Πόντο, μιλώντας στην ιστοσελίδα pontosnews και στην Έρση Βατού σημείωσε την τραγική πραγματικότητα, ότι στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδος δεν υπάρχει κατεύθυνση να αναγνωριστεί διεθνώς η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και γενικότερα της Μικράς Ασίας. Και πρόσθεσε: « Προσωπικά δεν γνωρίζω Έλληνα πρωθυπουργό ή υπουργό που να έχει θέσει τέτοιο θέμα… Δεν ξέρω γιατί. Ίσως επειδή Ελλάδα και Τουρκία είναι στο ΝΑΤΟ… δεν ξέρω». Σημειώνεται ότι η Αρμενία πρόσφατα αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Ελλήνων και των Ασσυρίων στον Πόντο και στη Μικρά Ασία.
Η σιωπή των Ελλήνων για τη Γενοκτονία των προγόνων τους στη Μικρά Ασία έχει και την εκκλησιαστική της διάσταση. Το αιχμάλωτο και μαρτυρικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης έχει ως στρατηγική του να μην προκαλεί την τουρκική κυβέρνηση και προτιμά η Εκκλησία της Ελλάδος και η Ελληνική Πολιτεία να τηρούν μια στάση όπως Αυτό, ανεκτικότητας και αμνησίας προς την Τουρκία για τη Γενοκτονία στη Μικρά Ασία.
Η στάση του Φαναρίου φάνηκε πέρυσι στο Πουσάν της Νότιας Κορέας κατά τη Γενική Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών. Όταν η Αρμενική Εκκλησία, που φέτος και λόγω της τραγικής επετείου των 100 ετών από την έναρξη της Γενοκτονίας των Αρμενίων κατέταξε στο Αγιολόγιο της ως Μάρτυρες όλους όσοι εξοντώθηκαν τότε από τους Νεότουρκους, ζήτησε και πέτυχε το 2015 να λάβουν χώρα σειρά εκδηλώσεων στο ΠΣΕ, ετέθη το θέμα και η Ελλαδική Εκκλησία να προτείνει ανάλογες εκδηλώσεις για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στην Τουρκία. Όμως η αντιπροσωπεία του Φαναρίου ζήτησε από την αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος να μην το θέσει, για να μην το φέρει σε δύσκολη θέση έναντι της τουρκικής κυβερνήσεως… Και οι εκπρόσωποι της Ελλαδικής Εκκλησίας εσιώπησαν…Βεβαίως και αν η Ελληνική Πολιτεία και η Εκκλησία της Ελλάδος σιωπούν βοά το αίμα των μαρτύρων της Μικρασιατικής Γενοκτονίας, με πρώτου του Αγίου Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Σμύρνης.
Σημειώνεται ότι οι Αρμένιοι έχουν και αυτοί Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη, αποτελούν σήμερα πολυπληθέστερη από την Ελληνική μειονότητα στην Τουρκία και έχουν θύματα της βίας των Τούρκων, όπως ήταν ο Χραντ Ντινκ, ο οποίος το 2007 δολοφονήθηκε μπροστά στα γραφεία της εφημερίδας «Άγκος» που εργαζόταν, σε ηλικία 53 ετών. Παρά ταύτα η Αρμενία δεν διστάζει να θέτει με εμφαντικό τρόπο το θέμα της Γενοκτονίας στη διεθνή κοινή γνώμη, να επιτυγχάνει την αναγνώριση της από πολλές κυβερνήσεις και κοινοβούλια και να αυξάνει τη διπλωματική πίεσή της στην Τουρκία για να την αναγνωρίσει και να ζητήσει συγγνώμη. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας κ. Νταβούτογλου, ευρισκόμενος σε δύσκολη θέση άμυνας από την δραστηριότητα των Αρμενίων, παραδέχθηκε ως «λυπηρό γεγονός» τα όσα συνέβησαν κατά τα χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στη χώρα του, αλλά επέμεινε ότι δεν υπήρξε Γενοκτονία…