Ηταν αρχές Οκτωβρίου 1922, όταν η Μικρασιατική καταστροφή έφτανε στην Πάτρα. Ενα πλήθος εξαθλιωμένων προσφύγων αποβιβάζεται διαρκώς στο λιμάνι της πόλης. Οι πιο πολλοί από αυτούς κατάγονται από τη Σμύρνη, τον Πόντο, την Κύζικο και την Κωνσταντινούπολη.

Οι περισσότεροι κοιμούνται τις νύχτες στις στοές των κεντρικών δρόμων. Αλλοι στο Αθανασοπούλειο δημοτικό σχολείο, άλλοι στου Καρανικολού και άλλοι στο 1ο Γυμνάσιο. Είναι άνθρωποι κυνηγημένοι και απελπισμένοι. Εφυγαν από την γη τους χωρίς να πάρουν μαζί τους τίποτα.

Το Μάιο του 1923, σύμφωνα με έκθεση του Νομάρχη, σε ολόκληρο το Νομό Αχαϊοήλιδας βρίσκονται περίπου 20.000 πρόσφυγες. Από αυτούς έχουν βρει εργασία μόνο οι 4.000. Ανάμεσά τους 6.500 παιδιά και 2.500 γέροντες. Θα καταλάβουμε καλύτερα τι σημαίνουν αυτοί οι αριθμοί, αν αναλογιστούμε ότι η Πάτρα, πριν από τον ερχομό των προσφύγων ήταν μια πόλη που αριθμούσε κάτι περισσότερο από 50.000 κατοίκους.

Το 1925, σύμφωνα με άλλη αναφορά, βρίσκονταν στην Πάτρα 12.000 πρόσφυγες.

Εκείνη την περίοδο οι περισσότεροι ζούσαν σε παλιές σταφιδαποθήκες. Από αυτούς οι 3000 κατοικούσαν στις αποθήκες του σταφιδέμπορου Σολλάρι, οι 77 στην αποθήκη του Τασσόπουλου, οι 142 στις δυο αποθήκες του Βουρλούμη, οι 49 στου Θωμόπουλου, οι 73 στου Αθανασίου, οι 128 στου Καρανικολού, οι 167 στου Ζωγιόπουλου, οι 32 στου Αλεξόπουλου, οι 30 στου Τσικλητήρα, οι 119 στου Σαρατσόπουλου, οι 40 στου Μικρούτσικου, οι 59 στου Κατσούλη και οι 104 στου Τοπάλη. Αρκετοί είχαν εγκατασταθεί και σε σχολεία, ενώ 442 πρόσφυγες βρίσκονταν σε καταυλισμό στο Πτωχοκομείο.

Την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 1922 ο Νεολόγος γράφει για μια προσφυγική οικογένεια η οποία αποτελείτο από τον πατέρα , τη μητέρα και οχτώ παιδιά, η οποία εμφανίστηκε στην Πάτρα προχθές, περιγράφοντας ως δυστυχή και κάτωχρο τη γυναίκα, η οποία με δάκρυα στα μάτια και τρεμάμενη φωνή απαντούσε σε ερωτήσειςπερίεργων πολιτών για την τραγική περιπέτεια που ζούσαν. «Μέχρι την έναρξη της πυρκαγιάς», είπε, «είμαστε στην προκυμαία περιμένοντας ατμόπλοιο.

Εκατό περίπου βήματα μακριά μας οι Τούρκοι έσφαζαν τους Χριστιανούς. Κι όσο περνούσε η ώρα τόσο πλησιάζαμε κι εμείς να υποστούμε αυτή την τύχη». Στην ερώτηση πώς σώθηκαν απάντησε:«Ένας Αρμένιος, γενναίο παλληκάρι, κατόρθωσε να προσεγγίσει στην προκυμαία μια μεγάλη μαούνα, στην οποία μπήκαμε πολλοί Έλληνες. Με αυτή τη μαούνα προσεγγίσαμε ένα αγγλικό φορτηγό , πλοίαρχος του οποίου, βλέποντας την κατάστασή μας, επέτρεψε να επιβιβαστούμε».

Στη συνέχεια η οικογένεια, σύμφωνα με την αφήγηση έφτασε στον Πειραιά. Για τρεις μέρες φιλοξενήθηκε στο σπίτι ενός κυρίου από την Αθήνα, ο οποίος στη συνέχεια τους έστειλε στην Πάτρα ,με μια επιστολή που απευθυνόταν σε Πατρινό, ο οποίος θα αναλάμβανε την προστασία τους.

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1922 η εφημερίδα Νεολόγος δημοσιεύει την έλευση του πλοίου Παρνασσός που μεταφέρει πρόσφυγες, στο λιμάνι της Πάτρας. Πρόκειται για 2.00 άτομα. Το πλοίο έρχεται από τη Χίο.Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, αμέσως ενημερώθηκε ο Νομάρχης ώστε μαζί με τους αρμόδιους φορείς να βρουν κατοικίες για τη στέγασή τους.

Στο ίδιο φύλλο καταγράφεται η άφιξη κι άλλων προσφύγων στην Πάτρα.Με την «Αγγελική» έφτασαν στις 20 Σεπτεμβρίου, από τη Χίο, 1200 πρόσφυγες, οι οποίοι στεγάστηκαν στις αποθήκες απέναντι από το τελωνείο. Εξήντα εξ αυτών ζήτησαν να πάνε στην Αθήνα, ενώ αναμένεται η έλευση άλλων 8.000 προσφύγων.

Στις 23 Σεπτεμβρίου ο Νεολόγος επανέρχεται στο θέμα με ένα ρεπορτάζ, που αφορά στα αισθήματα φιλανθρωπίας που εκδήλωσαν Πατρινοί υπέρ των προσφύγων και επιπλέον γίνεται αναφορά στην πρωτοβουλία που ανέλαβε ο Εμπορικός Σύλλογος για τη συγκέντρωση ρούχων και υποδημάτων.

Οι οικογένειες που ήρθαν στην Πάτρα δεν ήρθαν σε πολλές περιπτώσεις όλες μαζί, γι άυτό και η εφημερίδα της Πάτρας «Το φως» μέσα από τη στήλη των προσφύγων δημοσίευε αναζητήσεις.

«Το φως» 10 -1922 

Εκτός από τις αποθήκες στην παραλιακή της Πάτρα πρόσφυγες, εγκαταστάθηκαν , όπως προκύπτει από τον τύπο, και σε σχολεία και στο δημοσίευμα της εφημερίδας «Το φως» στις 29 Οκτωβρίου 1922. Σε αυτό επισημαίνεται η ανάγκη εκκένωσής τους και η μετεγκατάστασή τους αλλού.