Το μυθιστόρημα του Σμυρνιού Τάσου Αθανασιάδη Οι Πανθέοι επανέρχεται στην επικαιρότητα. Ο Τάσος Αθανασιάδης (1913-2006), ήταν ένας από τους κορυφαίους μικρασιάτες συγγραφείς και ακαδημαικός.
Ο Σμυρνιός Τάσος Αθανασιάδης
Ο Τάσος Αθανασιάδης γεννήθηκε στο Σαλιχλί της Μικράς Ασίας, τις αρχαίες Σάρδεις, γιος του επιχειρηματία Μιχαήλ Αθανασιάδη, που πέθανε όταν ο συγγραφέας ήταν ακόμη παιδί, και της Ανθής Παναγιωτοπούλου. Είχε τρεις μεγαλύτερες αδελφές. Μετά την καταστροφή του 1922 η μητέρα με τα τέσσερα παιδιά της εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, όπου ο Τάσος σπούδασε νομικά, εργάστηκε για λίγα χρόνια ως δικηγόρος, παντρεύτηκε τη φιλόλογο Μαρία Δημητροπούλου.
Το 1945 διορίστηκε διευθυντής της Γραμματείας του Εθνικού Θεάτρου, και στη συνέχεια γενικός διευθυντής, θέση την οποία διατήρησε μέχρι το 1972. Το 1994 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τιμήθηκε από την ελληνική πολιτεία με τρία Κρατικά Βραβεία και το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικα και, επίσης, με το αργυρό μετάλλιο της Γαλλικής Ακαδημίας και το διεθνές Βραβείο Χέρντερ.
Έγινε γνωστός από τα έργα του Οι φρουροί της Αχαΐας (δίτομο μυθιστόρημα, βραβείο Ακαδημίας Αθηνών Ιδρύματος Ουράνη), Οι Πανθέοι (μυθιστορηματική τριλογία σε 4 τόμους, βραβείο Ακαδημίας Αθηνών -1961), Η αίθουσα του θρόνου (κρατικό βραβείο μυθιστορήματος 1969), και Τα παιδιά της Νιόβης, τα οποία μεταφέρθηκαν στην ελληνική τηλεόραση. Εκλέχθηκε ακαδημαϊκός το 1986 και χρημάτισε πρόεδρος του Ιδρύματος Ουράνη, του Ιδρύματος Παλαμά και των Λογοτεχνικών Βραβείων «Ιπεκτσί»..
Ομιλούσε επίσης γαλλικά και ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών.
Τα βιβλία του που μεταφέρθηκαν στην τηλεόραση κι έγιναν σειρές είναι Οι Πανθέοι (ΕΡΤ, 1977-1979), Οι Τελευταίοι Εγγονοί (Mega Channel, 1991), Οι Φρουροί της Αχαΐας (Mega Channel, 1992-1993), Η αίθουσα του θρόνου (Mega Channel, 1998-1999), Τα Παιδιά της Νιόβης (ΕΡΤ 2004-2005).
Οι Πανθέοι
Οι Πανθέοι είναι μυθιστορηματική σύνθεση του Τάσου Αθανασιάδη. Μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση υπό τον ίδιο τίτλο.
Αρχικά Οι Πανθέοι εκδόθηκαν ως τρίτομη μυθιστορηματική σύνθεση μεταξύ 1948 και 1961. Στη συνέχεια ξαναπλασμένη εκδόθηκε σε β’ έκδοση στα 1967-1968 σε τέσσερις τόμους.Η δημιουργία των Πανθέων κράτησε περισσότερο από δεκαπέντε χρόνια (1954-1961), καθώς μάλιστα μετά την τμηματική έκδοση των τριών τόμων ακολούθησε το 1967-1968 νέα συνολική έκδοση με αλλαγές και διορθώσεις , που είχαν στόχο να αποκαταστήσουν την ενότητα του ύφους και να περιορίσουν τις περιγραφές, τις λεπτομέρειες και τις επαναλήψεις.Το 1948 συγκεκριμένα στη Νέα Εστία (τομ. 44, τχ.510-1η Οκτωβρίου 1948, σελ.1204-1208) ξεκινά με το Τα σχέδια του Φάνη Πανθέου.Το 1950 εκδίδει τον επόμενο τόμο της τριλογίας με τίτλο Μάρμω Πανθέου
Πρόκειται για την ιστορία τριών γενεών μιας οικογένειας, των Πανθέων, που εκτείνεται από το 1897 έως το 1940.
Ο Αθανασιάδης αποτυπώνει την τοιχογραφία της ελληνικής κοινωνίας από τις αρχές του 20ου αι. ως τις ημέρες μας με χαρακτηριστικούς σταθμούς: Μακεδονικός Αγώνας, Κίνημα στο Γουδί, βενιζελική εποχή, Ελληνοϊταλικός Πόλεμος.
Οι ήρωες του έργου συνδέονται μεταξύ τους με οικογενειακούς δεσμούς. Δεσπόζει η ομώνυμη οικογένεια, προβάλλεται η δράση των ανδρών μελών της με την εξαίρεση του πρωταγωνιστικού ρόλου της Μάρμως,μιας όμορφης και ερωτικής γυναίκας.
Στους Πανθέους εξετάζεται η αμαρτία και η συγγνώμη στα πλαίσια της ηθικής τελείωσης του ανθρώπου που βάζει γενικά στα έργα του ο Αθανασιάδης.Επιλέγει εδώ όπως και στα περισσότερα έργα του την τριτοπρόσωπη αφήγηση με εξωτερική εστίαση. Άλλο τεχνικό χαρακτηριστικό είναι η επανάληψη αλλεπάλληλων ερωτικών περιπετειών αρκετών από τα πρόσωπα του έργου, που σχηματίζουν μεγάλη σειρά από ερωτικά τρίγωνα.
Η ηρωίδα Μάρμω «είναι ο τραγικός τύπος της γενιάς του 1940 […] η γυναίκα που βρίσκεται όπως η ελληνική κοινωνία στο πιο ευαίσθητο σημείο της εξέλιξής της. Διαμορφώθηκε για να αρέσει, για να είναι μόνο γυναίκα: ένα πλάσμα διακοσμητικό, φτιαγμένο για να ευχαριστήσει, το πολύ να εξυπηρετήσει τον άνδρα»
Την Τετάρτη, 14 Νοεμβρίου 2011, η ΄Ενωσις Σμυρναίων οργάνωσε στη Βιβλιοθήκη της Ενώσεως τιμητικό αφιέρωμα στον Τάσο Αθανασιάδη, έναν από τους πιο αξιόλογους πεζογράφους της μεταπολεμικής γενιάς, το οποίο είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε από κοντά και μπορείτε να δείτε στο παρακάτω βίντεο του δικτύου μικρασιάτης.
