Με μεγάλη θλίψη και αγωνία πληροφορηθήκαμε αυτά που συμβαίνουν στη γειτονική Τουρκία σχετικά με το Λιβίσι. (εφημερίδα Hurriyet daily news)
Για όσους δεν γνωρίζουν, το τουρκικό Υπουργείο πολιτισμού, όπως διαβάσαμε σε τοπική εφημερίδα, για να «αξιοποιήσει» το Λιβίσι κηρύσσει διεθνή διαγωνισμό προσφέροντας την εκμετάλλευση του Λιβισιού σε επενδυτές για 50 χρόνια αρκεί να αναλάβουν να συντηρήσουν το 1/3 του οικισμού, ενώ μπορούν στο άλλο 1/3 να αναστηλώσουν τα σπίτια και να τα μετατρέψουν σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, να κατασκευάσουν κέντρα ψυχαγωγίας, μαγαζιά κλπ προκειμένου το Λιβίσι να γίνει ένα ελκυστικός τουριστικός προορισμός.
Για μας τους απογόνους των προσφύγων από το Λιβίσι και τη Μάκρη αν τελεσφορήσει αυτή η προσπάθεια, θα αποτελέσει ένα τεράστιο πλήγμα. Εμείς που μεγαλώσαμε με τις αφηγήσεις των γιαγιάδων και των γονιών μας για τον όμορφο τόπο που μύριζε φασκομηλιά κι οπωροφόρα και μετά είδαμε από κοντά πηγαίνοντας να προσκυνήσουμε με σφιγμένη την καρδιά τα μισογκρεμισμένα σπίτια, τις εκκλησίες και τους έρημους δρόμους, εμείς, δεν φανταζόμασταν τέτοια τύχη για το χωριό μας. Μέχρι τώρα το νιώθαμε να ζεσταίνει την καρδιά μας μέσα στη λιτότητά του και να βρίσκεται εκεί έτσι σεμνό και βουβό να μας περιμένει. Και τώρα ξαφνικά, το μήνα του συμβολικού Σεπτέμβρη να μαθαίνουμε ότι το Λιβίσι μας, το Λιβίσι που ξέρουμε είναι έτοιμο να θυσιαστεί στο βωμό του χρήματος.
Πάνε χρόνια που το Λιβίσι έγινε ένας επισκέψιμος χώρος που εντυπωσίαζε με την κατασκευή του και τη μελαγχολία που απέπνεε. Απέκτησε τη φήμη ενός χωριού-φάντασμα που προσελκύει τουρίστες από όλο τον κόσμο. Αναδείχθηκε σε ένα τουριστικό προορισμό διεθνούς εμβέλειας. Οι τουρκικές αρχές μέχρι τώρα του επιφύλαξαν μια καλή και μια κακή μεταχείριση. Η καλή είναι ότι το θεώρησαν και το λειτούργησαν ως τόπο φιλίας και συνάντησης νέων ανθρώπων από όλα τα σημεία της γης, που ασχολούνταν με εργαστήρια χειροτεχνίας μουσικής κλπ, εφαρμόζοντας δηλαδή για το χώρο μια ήπια «εκμετάλλευση» και μια ήπια περιφερειακή επιβάρυνση. Η κακή είναι ότι ο οικισμός έμεινε χωρίς σχεδόν καμία συντήρηση, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει σοβαρά.
Τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια πρόταση για μια οικονομική «επένδυση», που παραμερίζει την ανθρώπινη ευαισθησία και την ιστορική μνήμη. Πιστεύουμε ότι πρόκειται για μια λανθασμένη πρόταση. Ο χώρος γύρω από το Λιβίσι είναι γεμάτος ξενοδοχεία. Η περιοχή είναι κορεσμένη από καταλύματα και γενικότερα έχει αναπτυχθεί σε υπερβολικό βαθμό τουριστικά. Το Λιβίσι αποτελεί μια κουκίδα ησυχίας, που ωθεί τον επισκέπτη σε περισυλλογή και αυτοσυγκέντρωση μακριά από το πολύβουο περιβάλλον. Για τους τουρίστες, που σε μια πρώτη προσέγγιση δεν γνωρίζουν την ιστορία του χωριού, το εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον μαζί με την εικόνα του εγκαταλειμμένου χωριού προκαλεί ένα σχεδόν υπαρξιακό σοκ. Στη συνέχεια η επαφή με την ιστορία του χωριού, που περιλαμβάνει τις καλές μέρες της ειρήνης και τα δεινά του πολέμου και του εθνικισμού, προσθέτει μια πτυχή ιστορικής γνώσης και μια ανθρώπινη πλευρά στο ταξίδι τους. Αυτά προσφέρει το Λιβίσι και γι’αυτό είναι ελκυστικό για τους ξένους επισκέπτες του. Αυτό που είναι επείγον για το Λιβίσι δεν είναι προγράμματα ανοικοδόμησης τουριστικού τύπου αλλά ένα πρόγραμμα προσεκτικής συντήρησης για να μπορέσει να αντέξει ο οικισμός στο χρόνο ως κομμάτι της τοπικής Ιστορίας και της Ιστορίας των δύο λαών.
Εμείς οι Μακρηνοί και Λιβισιανοί απόγονοι των προσφύγων του 1922 θα προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε το σχέδιο αυτό. Ο αγώνας είναι μεγάλος. Ελπίζουμε στην κατανόηση και τη βοήθεια και των Τούρκων πολιτών, καθώς και όλων όσων σέβονται την Ιστορία και τον πολιτισμό και πρώτα από όλους των κατοίκων των γειτονικών χωριών που αγαπούν και πονάνε το Λιβίσι.
Δέσποινα Δαμιανού
Πρόεδρος του Συλλόγου Μακρηνών-Λιβισιανών
