Κυριάκος Λαζαρίδης (Πεσματζόγλου). Ο Μικρασιάτης Οργανοποιός του Ρεμπέτικου

You are currently viewing Κυριάκος Λαζαρίδης (Πεσματζόγλου). Ο Μικρασιάτης Οργανοποιός του Ρεμπέτικου

Ο Κυριάκος Λαζαρίδης (γνωστός και ως Πεσματζόγλου ) θα περάσει για να αφήσει το στίγμα του αθόρυβα , μα πολύ βαθιά , δημιουργικά  και ανεξίτηλα , στο χώρο της κατασκευής  μουσικών οργάνων ,ως ο πιο παλιός οργανοποιός της ιστορίας του ρεμπέτικου. Γεννημένος  στο Βουδάριο της Καππαδοκίας το 1910 στη Μικρά Ασία, είναι  ένας από τους οργανοποιούς  που ήρθαν στον Πειραιά  πρόσφυγες , μετά την Μικρασιατική  Καταστροφή.

Του  Χαρίτωνος Ε. Φραγκούλη

Η ζωή θα του χαμογελάσει στα πρώτα του βήματα , στην τέχνη της κατασκευής μουσικών οργάνων , όπως ο ίδιος διηγείται την προσωπική του ιστορία στην εφημερίδα <<Τα Νέα>> το 1976. Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα , πολλοί Ευρωπαίοι οργανοποιοί δραστηριοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη , την Σμύρνη ,τον Πόντο, και αλλού κυριάρχησαν επαγγελματικά στην κατασκευή μουσικών οργάνων ,μαζί με  λίγους Έλληνες και Αρμενίους κατασκευαστές .

Ένας Γερμανός οργανοποιός ο Χάνς ,εργαζόταν στο Βουδάριο της Καππαδοκίας πολύ κοντά στην εκκλησία της Μεταμορφώσεως , και έγινε η αφορμή για τον Κυριάκο Λαζαρίδη να αγαπήσει και να ασχοληθεί  με την κατασκευή μουσικών οργάνων . Η προσέγγιση του Λαζαρίδη με τον οργανοποιό ,και η σχέση του με αυτόν ως βοηθός  στη συνέχεια ,είναι μια τυπική διαδικασία που συναντάμε σε πολλούς πρακτικούς επαγγελματίες  κατασκευαστές .

Σε ηλικία 10 ετών ο μικρός τότε Κυριάκος πήγαινε στο εργαστήριο και  παρατηρούσε  πως δουλεύει ο Γερμανός τεχνίτης ,ο οποίος συχνά δυσανασχετούσε με την παρουσία του .Με την μεσολάβηση του πατέρα του ,ήρθε σε συνεννόηση με τον Χανς ,για να ξεκινήσει  μια περίοδος μαθητείας  και εργασίας δίπλα στον μάστορα .Τα μαθήματα αυτά δεν γίνονταν επί πληρωμή αλλά με ανταπόδοση εργασίας .

Κάποτε  ο μαθητευόμενος  Κυριάκος επισκεύασε ένα ούτι , και  ο <<μάστοράς >> του ικανοποιημένος  τον επιβράβευσε με 15 λίρες . Ο Λαζαρίδης  στον ελεύθερο χρόνο του τα απογεύματα τον αξιοποιούσε  φτιάχνοντας <<μπουζούκια >> από νεροκολοκύθες , αυτές είχανε το σχήμα του γόνατου  τις έκοβε στη μέση περνούσε ένα μάνικο , ξύλινα κουμπιά ,καπάκι τις οποίες και πουλούσε στην τοπική λαϊκή αγορά .

Όλα αυτά αποτέλεσαν προάγγελο της επαγγελματικής του σχέσης της κατασκευής και επιδιόρθωσης μουσικών οργάνων , και ανεξαρτητοποίησης από τον Γερμανό μάστορα . Άλλαξε παράλληλα η σχέση του με αυτόν καθώς άρχισε να αμείβεται για την εργασία του . Θα εξελιχθεί σε πολύ καλό μάστορα μαθαίνοντας  να φτιάχνει και  τα άλλα όργανα, μαντολίνα , κιθάρες . Ξαφνικές πολιτικές εξελίξεις δεν θα του επιτρέψουν να πραγματοποιήσει την επιθυμία του να αποκτήσει δικό του εργαστήριο .

Το 1919 θα εξοριστούν στην Καισάρεια πολλοί Έλληνες μεταξύ αυτών και ο Κυριάκος Λαζαρίδης .Εκεί ένας αρχιτσέτης ο Χατζά βλέποντας ένα από τα μπουζούκια που είχε φτιάξει ξετρελάθηκε. Τον ρώτησε που το βρήκε , και όταν του είπε ότι το έφτιαξε μόνος του ενθουσιάστηκε . <<Θα σε πάρω σπίτι μου να μου φτιάξεις μπουζούκια >>. Εκείνος του είπε  : <<μα έχω και την οικογένειά μου…>>. <<Πάρε τους όλους μαζί σου, στο σπίτι μου>> .Εκείνος φοβήθηκε ότι μπορεί να τους στείλει εξορία και δέχθηκε .Του πήρε εργαλεία και άρχισε να φτιάχνει μπουζούκια και να τα πουλάει 150-200 λίρες το καθένα . Όλοι αγοράζανε γιατί βλέπεις ήταν ο περιβόητος Χατζά μεμέτης .