Όταν, το 1985, ο Γιώργος Κοτζαερίδης επισκέφθηκε το χωριό Κουβούκλια, στην Προύσα της Μικράς Ασίας, αναζητώντας τις ρίζες του, ντύθηκε σαν λόρδος! Όπως λέει ο ίδιος, τρομαγμένος από τις φοβέρες της μητέρας του για το τι θα συναντούσε, έβαλε “τα καλά του” και πήγε με δώρα στο δημοτικό σχολείο της περιοχής. Σκέφτηκε ότι, έτσι, δεν θα άφηνε περιθώρια για αρνητικές αντιδράσεις. Τα παιδιά τον υποδέχτηκαν μ’ εκπληκτικό τρόπο, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές τού έδειξαν το χωριό και ορισμένοι τον ξενάγησαν στην περιοχή, όπου βρήκε το σπίτι όπου ζούσε ο παππούς του, προτού το εγκαταλείψει, με τη Μικρασιατική καταστροφή. Γνωρίστηκε με τους τοπικούς άρχοντες, τους ηλικιωμένους κατοίκους και τους πιο νέους και όλοι τους τον φώναζαν: «ο Γιώργος μας, ο Γιώργος μας».
Ο ίδιος αναφέρει, χαριτολογώντας, ότι οι παππούδες που συνάντησε στα Κουβούκλια τού φέρονταν ακριβώς, όπως ο δικός του παππούς: «Τότε ήμουν ανύπαντρος και θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι ένας ηλικιωμένος, που γνώρισα εκεί, μού έβαλε κατσάδα και μου είπε: την άλλη φορά να έρθεις εδώ με τη γυναίκα σου και τα παιδιά σου. Ένας άλλος μού έταξε ένα πρόβατο, όταν παντρευτώ και ένας τρίτος μού είπε: “στο γάμο σου θα σε πάω στα λουτρά της Προύσας και θα σε λούσω“. Αυτό, κατά τα έθιμα της περιοχής, θεωρείται μεγάλη τιμή για έναν άνθρωπο». Τα παραπάνω διηγείται στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο ερευνητής της ιστορίας των χωριών της Προύσας, Γιώργος Κοτζαερίδης, με αφορμή την προσπάθεια που ξεκίνησε για την καταγραφή των προσφύγων, που έλκουν την καταγωγή τους από την περιοχή της Προύσας και κατοικούν, σήμερα, στην ευρύτερη περιοχή της Κεντροδυτικής Μακεδονίας. Η συγκεκριμένη προσπάθεια ξεκίνησε πριν από περίπου δύο μήνες και ήδη 30 άνθρωποι επικοινώνησαν μαζί του. Το επόμενο χρονικό διάστημα, ο κ. Κοτζαερίδης θα επισκεφθεί κάθε έναν απ’ αυτούς για να καταγράψει τους συγγενείς τους, αλλά και τις εμπειρίες τους. Κάτι αντίστοιχο είχε κάνει και στο παρελθόν, όταν είχε αποφασίσει να επισκεφθεί το χωριό του παππού του στη Μικρά Ασία και στη συνέχεια να ψάξει όλους τους συγγενείς και συμπατριώτες του από τα Κουβούκλια. «Οι Κουβουκλιώτες που έφυγαν από τη Μικρά Ασία ήταν περίπου δύο χιλιάδες. Εγώ έψαξα να βρω το σόι μου, σύμφωνα με τις οδηγίες του παππού μου, ο οποίος μού είχε πει ποιους και πόσους να αναζητήσω. Όσους συγγενείς έχω από εκεί, τους βρήκα και διατηρώ μαζί τους άριστες σχέσεις. Κατέγραψα, μάλιστα, τους τόπους όπου εγκαταστάθηκαν: τα χωριά Στρύμνη και Πελαγία στο νομό Ροδόπης, Αδελφικό και Δημητρίτσι στο νομό Σερρών, Τροπαιούχος και Λακκιά στο νομό Φλώρινας, Άγιος Γεώργιος στην Ημαθία, Ανατολικό, Γαλάτεια και Μεσσιανή στην Κοζάνη, ακόμη και Ζευγολατιό και Μεθώνη στην Πελοπόννησο», σημειώνει. Ο κ. Κοτζαερίδης δηλώνει ενθουσιασμένος από τις εμπειρίες που αποκόμισε, αλλά και από τις φιλίες που έκανε στα ταξίδια του, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία. «Κατά την πρώτη μου επίσκεψη στην Προύσα, το 1985, γνωρίστηκα με τους τοπικούς άρχοντες, τους προέδρους των τότε κοινοτήτων. Αργότερα, τα χωριά συνενώθηκαν και προέκυψε ένας νέος δήμος, ο δήμος Νιλιουφέρ Προύσας. Γνώρισα το σημερινό δήμαρχο, Μουσταφά Μπόζμπεϊ, μέσω ενός αντιδημάρχου, ο οποίος κατάγεται από τα Κουβούκλια και με συνόδευε στις περιηγήσεις μου, σε κάθε επίσκεψή μου. Είναι ένας εκπληκτικός άνθρωπος, που ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημά μου για τη διάσωση του αγιάσματος του Αγίου Βαραβάτου, την αναστήλωση της μικρής εκκλησίας, αλλά και την ανακαίνιση της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στο χωριό Αϊνασί και της εκκλησίας που βρίσκεται στην Απολλωνιάδα», σημειώνει. Παράλληλα, ο δήμαρχος και κάτοικοι της περιοχής της Προύσας ανταπέδωσαν την επίσκεψη και ήρθαν στην Ελλάδα. Πριν από λίγους μήνες, ο ίδιος ο Μουσταφά Μπόζμπεϊ επισκέφθηκε τον τόπο καταγωγής του, στην περιοχή του Λαγκαδά Θεσσαλονίκης. Η συνεργασία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων “άνθισε” και στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν πολλές εκδηλώσεις, στις οποίες συγκαταλέγονται η πρώτη έκθεση, που έγινε στην ανακαινισμένη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στο Αϊνασί Προύσας, εκθέσεις γκραβούρας και φωτογραφίας, η έκθεση στο Ζωγράφειο Λύκειο Κωνσταντινούπολης με σαράντα αντίγραφα εικόνων από τη Μικρά Ασία, που βρέθηκαν στην Ελλάδα, αλλά και αγώνες ελληνορωμαϊκής πάλης, με ομάδες από Ελλάδα και Τουρκία, στην Προύσα και το Λαγκαδά. Σήμερα, ο κ. Κοτζαερίδης κρατά διαρκώς δίπλα του τα «τρόπαια» των ταξιδιών του, αντικείμενα που τού δώρισαν κατά τις επισκέψεις του στα Κουβούκλια. Σ’ ένα μικρό μουσείο, που έχει δημιουργήσει στο σπίτι του, στο Σταυρό Ημαθίας, φυλάει ως “κόρη οφθαλμού” ένα χαβανούδι, ένα μικροσκόπιο που χρησιμοποιούνταν στην επεξεργασία του μεταξιού, ένα περίτεχνο κόσκινο με χάντρες, παλιές φωτογραφίες, διάφορα κεντήματα από την Προύσα, παραδοσιακές στολές και έγγραφα ίδρυσης των πολιτιστικών συλλόγων της περιοχής. «Σε όλα τα χωριά της Ελλάδος υπάρχουν πολλοί τεβεκελήδες», λέει, αστειευόμενος, ο Έλληνας ερευνητής, χρησιμοποιώντας μια λέξη τουρκικής προέλευσης που σημαίνει λίγο αφελής. «Αυτοί μοχθούν στην κυριολεξία για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς», σημειώνει και προσθέτει: «Έχουμε την υποχρέωση να τους βοηθήσουμε και όχι να τους περιπαίζουμε, γιατί το έργο που επιτελούν είναι πολύ σπουδαίο».
© 2010 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
