Στο γεγονός της χορήγησης κλήρων γης σε Κωνσταντινουπολίτες μέσω του οικοδομικού συνεταιρισμού «των εκ Κωνσταντινουπόλεως και της ενδοχώρας αυτής καταγόμενων» «Η Κωνσταντινούπολις» χρωστά το όνομά της η γειτονιά μας.
Ο λόφος που σήμερα είναι γνωστός ως Συνοικισμός Κωνσταντινουπολιτών ανήκε παλαιόθεν στα διοικητικά όρια της κοινότητας Πυλαίας. Στα μέσα του περασμένου αιώνα άρχισε μια νέα φάση στην ιστορία της περιοχής καθώς το έτος 1959 ιδρύθηκε ο οικοδομικός συνεταιρισμός ιδιωτικών υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών Θεσσαλονίκης «Η Πρόοδος» ενώ δύο χρόνια αργότερα, το 1961, ιδρύθηκε ο οικοδομικός συνεταιρισμός Κωνσταντινουπολιτών «Η Κωνσταντινούπολις».
Για τον Ο.Σ. «Πρόοδο» ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε (αναζητούμε υλικό). Ως πρόεδρος, στα πρακτικά του Ο.Σ. «Η Κωνσταντινούπολις» αναφέρεται ως γενικός γραμματέας ο Γ. Λιμπιτσούνης (όταν οι δύο συνεταιρισμοί προωθούσαν μαζί την πολεοδομική μελέτη για τη δημιουργία του Συνοικισμού).
Για τον Ο.Σ. «Κωνσταντινούπολις» έχουμε περισσότερα στοιχεία (επίσης, αναζητούμε υλικό). Κύριος σκοπός ήταν η στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων εκ Κωνσταντινουπόλεως, ασχέτως ημερομηνίας κατά την οποία ήρθαν στην Ελλάδα. Αποτέλεσε πρωτοβουλία της Ένωσης Κωνσταντινουπολιτών Θεσσαλονίκης διά του τότε προέδρου της Τριαντάφυλλου Γαϊτανίδη.
Οι πρώτες εκλογές για την ανάδειξη διοικητικού συμβουλίου πραγματοποιήθηκαν στις 15/3/1962.
Στις 29/3/1962 πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Οικοδομικού Συνεταιρισμού «Η Κωνσταντινούπολις», στα γραφεία της Ένωσης Κωνσταντινουπολιτών Θεσσαλονίκης (οδός Μεγάλου Αλεξάνδρου 68).
Στην πρώτη αυτή συνεδρίαση, συγκροτήθηκε σε σώμα το πρώτο διοικητικό συμβούλιο, ως εξής:
Πρόεδρος – Κωνσταντίνος Καμιτάκης
Αντιπρόεδρος – Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης
Γενικός Γραμματέας – Κωνσταντίνος Χαλίσογλου
Ταμίας – Νικόλαος Μετασσαράκης
Μέλος – Πέτρος Δραγούμης
Με συστηματική δουλειά και τακτικές συνεδριάσεις, επιδιώχθηκε η αγορά οικοπέδου για το κτίσιμο των κατοικιών. Όταν στις 4/7/1962 ανοίχτηκαν οι προσφορές γης, υπήρχαν 4 προσφορές για τις εξής περιοχές: Συνοικισμού Βότση, Τσιπίτς Κισλά, Σχολή Πολέμου, Κεραμοποιεία Αλλατίνη, ενώ λίγο αργότερα προστέθηκε και περιοχή στη Νέα Ευκαρπία!
Τα Κωνσταντινουπολίτικα
Το Δ.Σ. «ενέκρινε ως καταλληλότερον» την προσφορά για την περιοχή Τσιπίτς Κισλά, όπως ήταν η παλαιά ονομασία της περιοχής μας. Αμέσως προσλήφθηκαν ο δικηγόρος Κάρολος Βεργίνης και ο τοπογράφος Πλάτων Γαλάτης για να ελέγξουν την προσφορά. Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις για το τίμημα, απόφαση γενικής συνέλευσης (5/9/1962) και αγορά με προσύμφωνο που υπογράφηκε στις 14 Ιανουαρίου 1963, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως η γενέθλια ημέρα του Συνοικισμού.
Στις 27 Μαΐου 1963 προσκλήθηκε ο αρχιτέκτων πολεοδόμος της ειδικής αρχιτεκτονικής σχολής των Παρισίων Νικόλαος Πολ. Ρέγκος και του ανατέθηκε η πολεοδομική μελέτη, ενώ προσλήφθηκε και ο τοπογράφος Β. Χατζηβασιλείου. Στα σχέδιά του προβλεπόταν ότι ο Συνοικισμός Κωνσταντινουπολιτών θα διέθετε Πνευματικό και Διοικητικό Κέντρο, Θρησκευτικό και Κοινοτικό Κέντρο, χώρο για ανέγερση Σχολείου, Αγορά και Εμπορικό Κέντρο, όπως μου είπε ο ίδιος αλλά αναφέρεται και σε έγγραφα.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 1963 το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης ενέκρινε την πολεοδομική μελέτη του Συνοικισμού. Δόθηκε μεγάλος αγώνας για να περάσουν τα πολεοδομικά και ρυμοτομικά σχέδια και υπήρξε ανάλογο ενδιαφέρον από την πολιτεία. Μέχρι και ο τότε υφυπουργός Δημοσίων Έργων Άγγελος Αγγελούσης (κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου) επισκέφθηκε (στις 27/11/1964) το χώρο όπου έμελλε να οικοδομηθεί ο Συνοικισμός.
Η Ένωση που το 1926 γέννησε τον ΠΑΟΚ, την ισχυρότερη συνεκτική συλλογικότητα των ξεριζωμένων Ρωμηών, ήρθε η ώρα το 1961 να φροντίσει για τη στεγαστική αποκατάστασή τους.
Ο λόγος του απερχόμενου προέδρου Καμιτάκη για λόγους υγείας, όπως καταγράφεται στα πρακτικά της 4ης Οκτωβρίου 1966, επιβεβαιώνει όχι μόνο τη σύνδεση του Συνοικισμού με την Κωνσταντινούπολη, αλλά και το οραματικό του πράγματος. Λέει, λοιπόν, ο Καμιτάκης αφού ευχαριστεί για τη συνεργασία τα μέλη του δ.σ.: «…λυπούμαι τα μέγιστα διότι αποχωρίζομαι συναδέλφων και φίλων μετά των οποίων εμοχθήσαμεν διά να επιτύχωμεν το ωραίον αυτό έργον που πρόκειται να διαιωνήσει το όνομα της Βασιλίδος των πόλεων» (Κωνσταντίνος Καμιτάκης, πρόεδρος / Πρακτικό β’ περιόδου, αρ. 40, 4-10-1966).
Έρευνα: Γιάννης Θ. Κεσσόπουλος
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΚΑΤΟΙΚΩΝ
Κατά τη δεκαετία του ’80 άρχισε η ανοικοδόμηση της περιοχής. Τα προβλήματα πολλά για τους νεοεγκατασταθέντες κατοίκους καθώς έλειπαν παντελώς οι βασικές υποδομές που θα χρειαζόταν ένας σύγχρονος, οργανωμένος οικισμός. Δεν υπήρχαν ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, ηλεκτροφωτισμός, δίκτυο νερού, σχολεία και πολλά ακόμη. Το έλλειμμα της κρατικής μέριμνας ήρθαν να καλύψουν οι ίδιοι οι κάτοικοι του συνοικισμού.
Έτσι τον Ιούλιο 1987 ιδρύθηκε ο Σύνδεσμός μας με στόχους πολύπλευρους που αφορούσαν τόσο στα σημαντικά θέματα υποδομών του συνοικισμού όσο και σε άλλα θέματα (πολιτιστικά κ.λπ.). Πολλοί οι άνθρωποι που εργάστηκαν φιλότιμα στα πλαίσια του Συνδέσμου, για την επίλυση των μεγάλων αυτών προβλημάτων και για την ανάπτυξη σημαντικών πρωτοβουλιών (ίδρυση αθλητικού τμήματος χειροσφαίρισης, χορευτικής ομάδας κ.λπ.).
Παρακάτω μια ονομαστική αναφορά των ανθρώπων που πλαισίωσαν τη διοίκηση του Συνδέσμου ξεκινώντας από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του (1990):
Χατζηκώστας Κωνσταντίνος (πρόεδρος 1990-1992), Κουλίδης Γεώργιος, Ασβεστάς Δημήτριος, Μαργαρίτης Μάρκος, Κιουμουρτζόγλου Γιάννης, Μαλάμος Λάμπρος (πρόεδρος 1992-1997), Μπαργιαμάκης Γεώργιος, Αργυρόπουλος Νικόλαος, Κούλαλη Ανθή, Αραπίδης Δημήτριος (πρόεδρος 1997-2003), Μπαλακέρας Βασίλειος, Μυλαράκης Ιωάννης, Σιδηροπούλου Κλειώ, Βλαχόπουλος Θεόδωρος, Αλεξίου Κωνσταντίνος, Θεοδοσίου Αλεξάνδρα, Ζήσης Κωνσταντίνος (πρόεδρος 2003-2014), Αντωνιάδης Μιχάλης, Κανέβου-Βαβρίτσα Σούλα, Κεσίογλου Παύλος, Κώττα Κωνσταντίνα, Κανούτας Νικόλαος, Παπαθανασίου Αικατερίνη.
Σίγουρα θα υπήρξαν αρκετοί ακόμη άνθρωποι που πρόσφεραν στον Σύνδεσμο και στον συνοικισμό, των οποίων τα ονόματα δεν καταγράφηκαν στα πρακτικά του Συνδέσμου και δεν αναφέρθηκαν πιο πάνω. Ζητάμε προκαταβολικά συγνώμη απ’ όλους όσους πιθανώς παραλείψαμε. Γνωρίζουμε πως λείπουν πολλά κομμάτια στο παζλ της αφήγησης της ιστορίας του συνοικισμού μας (πρόσωπα, προσπάθειες, γεγονότα…).
Η επιθυμία όλων ημών που τον Μάρτιο του 2014 πήραμε τη σκυτάλη του Συνδέσμου, είναι το παζλ αυτό να συμπληρωθεί. Γι’ αυτόν το λόγο επιδιώκουμε, με τη συνδρομή των ανθρώπων του συνοικισμού να οργανώσουμε το αρχείο μας. Για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Για να αποκτήσει ξανά ταυτότητα ο Συνοικισμός μας. Για να γίνει η μικρή του ιστορία το κάτι που μας δένει σ’ αυτή την όμορφη γειτονιά της Θεσσαλονίκης.
