Με μεγάλη επιτυχία έγινε το Σεμινάριο Ιστορίας στις 15 Δεκεμβρίου με τίτλο «Μετά την Καταστροφή του 1922. Η Δίκη των Εξι και οι περιπέτειές της« και ομιλητές τους: Μαρία Ψαρούδη, Φιλόλογο και Τάκη Σακιτζόγλου, νομικό. Ουσιαστικά τέθηκε υπό την κρίση των σύγχρονων ερευνητών τόσο το ζήτημα της τιμωρίας των ενόχων της Μικρασιατικής Καταστροφής με τη λεγόμενη “Δίκη των Εξι” του Οκτωβρίου του 1922, όσο και με το Δεξιό Αναθεωρητισμό που εξέφρασαν συγκεκριμένες και ακραίες πολιτικές δυνάμεις στο εσωτερικό του Αρείου Πάγου, που οδήγησαν στην ακύρωση της Δίκης μετά από 90 χρόνια!!!
του Βλάση Αγτζίδη
Στην αρχή της έναρξης του Σεμιναρίου παραβρέθηκε και ο Αρχιμήδης Σιδηρόπουλος, ιστορικός που κατοικεί στην Ουγγαρία, ο οποίος εδίδει εκεί το περιοδικό ιστορίας με τίτλο ‘Trianon Szemle”, παρουσίασε το ζήτημα των φιλοτουρκικών στερεοτύπων που επικρατούν εκεί καθώς και την “λατρεία” που έχουν για τον Μουσταφά Κεμάλ ειδικά oι ακροδεξιοί τους (Jobik). Στο Σεμινάριο παραβρέθηκε και ο πρέσβης της Ουγγαρίας στην Ελλάδα.
Όσον αφορά το θέμα καθεαυτό, το ενδιαφέρον του κοινού ήταν πάρα πολύ μεγάλο.
Όχι μόνο γιατί το κοινό του συγκεκριμένου Σεμιναρίου είναι υψηλού επιπέδου, αλλά γιατί έχει κατανοήσει ότι η ερμηνεία αυτών των θεμάτων επηρεάζει την ικανότητά μας να κατανοούμε τις σύγχρονες τάσεις.
Βέβαια, αποδείχθηκε και πάλι ότι οι πολιτικές προτιμήσεις σε κάποιους συμπολίτες καθορίζουν την τοποθέτηση απέναντι σε εκείνα τα γεγονότα… Tα θετικά συναισθήματα προς τους Εξ από όσους εκφράστηκαν συνδέονταν αφενός με την πολιτική τους τοποθέτηση και αφετέρου με την άγνοια των συνεπειών που προκάλεσε εκείνη την περίοδο η πολιτική του Λαϊκού Κόμματος στους χριστιανικούς πληθυσμούς της Μικράς Ασίας.
Φυσικά, σήμερα είναι γνωστό ότι οι έξι καταδικασθέντες (και εκτελεσθέντες) επιφανείς κυβερνήτες και στελέχη της Ελλάδας από την 1η Νοεμβρίου του 1920 ώς και τον Αύγουστο του 1922, δεν έδειξαν καμιά απολύτως ανθρωπιστική διάθεση προς τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας. Εάν είχαν πράξει διαφορετικά από τη στιγμή που ανέλαβαν την εξουσία και εάν είχαν μεριμνήσει για τη σωτηρία των εκατοντάδων χιλιάδων χριστιανών της Μικράς Ασίας (Ελλήνων και Αρμενίων) -που συνειδητά και κυνικά παρέδωσαν για σφαγή στο Μουσταφά Κεμάλ- ίσως η συμπάθεια προς το πρόσωπό τους να ήταν καθολική.
Η Δίκη των Εξι
Σε επίρρωση αυτών σας παραθέτω κάποια όχι τόσο γνωστά ντοκουμέντα (πατήστε επί των λινκ για να τα δείτε:
1) Ο Νόμος 2870/1922 ψηφίστηκε τον Ιούλιο, λίγο πριν την κατάρρευση του μετώπου. Με αυτόν απαγορευόταν ο πληθυσμός της Μικράς Ασίας να αναχωρήσει, ενώ οι κυβερνήτες της Ελλάδας προσπαθούσαν να βρουν τρόπο αναχώρησης από τη Μικρά Ασία. Και αυτό ενώ είχαν απορρίψει την Άνοιξη του 1922 τις προτάσεις της οργάνωσης Μικρασιατική Άμυνα (επικεφαλής ο μητροπολίτης Χρυσόστομος) για ανακήρυξη Ιωνικού Κράτους, απεμπλοκή από τις συμμαχικές υποχρεώσεις, δημιουργία μιας ντε φάκτο νέας πραγματικότητας, δημιουργία ντόπιου στρατού που με την ελλαδική βοήθεια θα δημιουργούσε γραμμή άμυνας για να σταματήσει τον κεμαλικό στρατό…:
https://kars1918.files.wordpress.com/2011/04/nomos-2870-1922.jpg
2) Η προτελευταία αλληλογραφία ελληνικής κυβέρνησης (μοναρχικό-Λαϊκό Κόμμα) με την Αρμοστεία Σμύρνης στις 22 Αυγούστου 1922 (με το παλαιό ημερολόγιο) έξη ημέρες από τη στιγμή που έσπασε το μέτωπο και ο τουρκικός στρατός προελαύνει ταχύτατα. Στο έγγραφο δηλώνεται σαφώς για τη Σμύρνη “ήτις ασφαλώς θα καταστραφεί” και δίνετε η εντολή: “Εγκρίνεται εμποδισθώσι αναχωρήσωσι Έλληνες Μικρασιάται δι’ Ελλάδα ακόμα και όταν είναι εύποροι, δυνάμενοι αναχωρήσωσι με συνήθη ταχυδρομικά ατμόπλοια.”
https://kars1918.files.wordpress.com/2017/12/1922-protopadakis.jpg
3) Ενδιαφέρον έχει η περιγραφή που υπάρχει στο δίτομο του Γρ. Δαφνή“Η Ελλάς μεταξύ των δύο πολέμων”, ενώ έχει έρθει η διαταγή της ελληνικής κυβέρνησης για απαγόρευση εξόδου των ελληνικών πληθυσμών από τη Σμύρνη -και την υπόλοιπη Ιωνία- τη στιγμή που ο τουρκικός στρατός πλησιάζει τη Σμύρνη:
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Υπολογίζουμε ότι ένας αριθμός αμάχων Ελλήνων περί τις 120-150.000 άμαχοι (και 35.000 περίπου στρατιωτών) θα μεταφερθούν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας από τους οποίους λίγοι θα επιστρέψουν μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης.
Τα οστά των θυμάτων θα αξιοποιηθούν και αυτά και θα πωληθούν από τις κεμαλικές αρχές σε Γάλλους επιχειρηματίες για τη λίπανση των γαλλικών χωραφιών, θα μεταφερθούν με βρετανικά πλοία και θα αναχωρήσουν ελεύθερα από τα ελληνικά λιμάνια με την έγκριση της κυβέρνησης του Μιχαλακόπουλου, παρόλες τις σφοδρές διαμαρτυρίες των προσφύγων…
Δεν νομίζω να υπάρχει στην ανθρώπινη ιστορία άλλη τέτοια εκδήλωση ενδοεθνικής αναλγησίας.
