Η Απολλωνιάδα, η Νέα Απολλωνίας, ήταν δημιούργημα προσφύγων από την Απολλωνιάδα Προύσας Μικράς Ασίας. Βρισκόταν στα νοτιοανατολικά της Βιστονίδας. Είχε σπίτια με πλιθιά, ξύλινη εκκλησία, καφενείο. Ήταν μεγάλο χωριό με κατοίκους που γλεντούσαν πολύ. “Δούλευαν” τη λίμνη της Βιστονίδας, όπως και τη Μικρά Ασία, ήταν ψαράδες.
Από πληροφορίες μουσουλμάνων που επισκέπτονται την περιοχή της Προύσας, η λίμνη και σήμερα εξακολουθεί να ονομάζεται Απολλωνιάδα. Οι βάρκες και τα καΐκια γέμιζαν την παραλία της Βιστονίδας με ψάρια. Τα έβγαζαν δημοπρασία. Του Αγίου Νικολάου τα μοίραζαν με τα πανέρια στον κόσμο.
Μετά απότομα σταμάτησε να αποδίδει η λίμνη, δεν είχε ψάρια. Το 1928 περίπου έφυγαν και πήγαν στη Νέα Απολλωνιάδα θεσσαλονίκης και στην Αλεξανδρούπολη, όπου δημιούργησαν ολόκληρη συνοικία με το ίδιο όνομα μεταξύ γηπέδου και Ζαριφείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Ο Παπουλιάς Δημήτριος, όταν φοιτούσε στην Ακαδημία, επισκέφθηκε τα σπίτια αρκετών οικογενειών. Τελικά στην περιοχή έμειναν μόνο δύο οικογένειες. Του Θαλασσινού Καρυδόπουλου, πατέρα της Κουρουτζή Γραμμάτως, στη Σάλπη, και του Τσατάλτζαλη Αθανασίου στο Φανάρι, που δεν καταγόταν όμως από την Απολλωνιάδα.
Το Γλυκονέρι είχε μόνο μουσουλμάνους και ήταν η έδρα της κοινότητας Παγουριών. Όταν ήταν Πρόεδρος ο Αρχοντίδης Ιωάννης, γινόταν διανομή τρόφιμα στην κοινότητα: γάλα, ρύζι, ζάχαρη, αλεύρι, γερμανικός τραχανάς. Οι Μεσιώτες είχαν πάει με τ’ αμάξια. Η διανομή γινόταν εκεί που σήμερα υπάρχουν ακόμη τα ερείπια του σχολείου και σύμφωνα με τον αριθμό των μελών της κάθε οικογένειας. Ο Πρόεδρος, διαπιστώνοντας κάποια καταστρατήγηση της διανομής, αντέδρασε έντονα και βίαια. Δημιουργήθηκε κάποια αναστάτωση, αλλά η διανομή δε σταμάτησε.
Γεννήθηκε όμως κάποια έχθρα, και οι τότε Γλυκονεριώτες ζήτησαν κ πήγαν στην κοινότητα Σάλπης. Η έδρα της κοινότητας μεταφέρθηκε στη Μέση. Το επεισόδιο αυτό ήταν η αφορμή της απόσχισης. Τα βαθύτερα αίτια εντοπίζοντ στα βοσκοτόπια. Μέχρι και δικαστήρια έγιναν στο στάδιο της διεκδίκησης, για να τα πάρουν, όπως και έγινε. Τα βοσκοτόπια από το Ρέμα του μύλου του Καραϊσκάκη μέχρι τη θέση “παρατηρητήριο” κατοχυρώθηκαν στο Γλυκονέρι και εξακολουθούν να παραμένουν έτσι μέχρι σήμερα.
Οι Σαρακατσάνοι στο Γλυκονέρι πήγαν αργότερα, “επί ανταρσίας”, γιατί οι μουσουλμάνοι το εγκατέλειπαν σιγά σιγά. Πριν εγκατασταθούν, έμεναν σε καλύβί Οι οικογένειες Γεωργαντά και Ράφτη στην Αρωγή, οι οικογένειες Μπανιώτη σ ύψωμα πίσω από του Καραπασχάλη το βενζινάδικο, στο διεθνή δρόμο, και οικογένειες Ζάρρα στη διασταύρωση Φαναριού. Αν και ανήκαν στην Κοινότητα Σάλπης τα παιδιά του οικισμού φοιτούσαν στο σχολείο της Μέσης μέχρι το σχολικό έτος 195758. Στη διάρκεια της δικτατορίας του 1967, ο οικισμός διαλύθηκε και μεταφέρθηκε νοτιοδυτικά στις όχθες της Βιστονίδας. Καταστράφηκε και το δασάκι των θεόρατων βελανιδιών που υπήρχε μεταξύ οικισμού και διεθνή δρόμου.
Δημητρίου Παπουλιά
Η Απολλωνιάδα λίμνη στην Προύσα
Η Απολλωνία επί Ρυνδάκω που βρίσκεται στα νότια της Αρχαίας Προποντίδας (Θάλασσα του Μαρμαρά), στα δυτικά του νομού Bursa (=Προύσα), ήταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις της περιοχής της Βιθυνίας κατά την Αρχαία Εποχή. Η Απολλωνιάδα, από την οποία παίρνει το όνομα της και η λίμνη, βρίσκεται 7 χιλιόμετρα μέσα με κατεύθυνση προς τα νότια από το 35ο χιλιόμετρο του δρόμου Bursa-Karacabey. Στον αρχαιολογικό χώρο αυτό έχουν ενωθεί τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά Ελληνικής, Ρωμαϊκής, Βυζαντινής και Οθωμανικής εποχής.
Η Απολλωνία επί Ρυνδάκω είναι κτισμένη σε βραχώδη χερσόνησο που προχωρά προς τα μέσα της λίμνης Απολλωνιάδας η οποία βρίσκεται στα νότια της Προποντίδας. Η αρχαία πόλη χτίστηκε πάνω στη χερσόνησο που αποτελείται από δύο λόφους με προεξοχή στη βόρεια άκρη της λίμνης Απολλωνιάδας. Τα μικρά νησάκια μέσα στην Απολλωνιάδα με ρηχά νερά, αποτελούν ιδανικά καταφύγια για τα πουλιά το καλοκαίρι και την εποχή που μεταναστεύουν. Οι καλαμιές είναι ό,τι πρέπει για τα πουλιά και βρίσκονται κυρίως στα δυτικά και βορειοδυτικά παράλια της λίμνης και φτάνουν μέχρι την περιοχή με τα ελαιόδεντρα, χορτάρια και θάμνους.
Είναι γνωστό πως η ονομασία Απολλωνία επί Ρυνδάκω χρησιμοποιούνταν από τον 2ο αιώνα π.Χ. Το γεγονός ότι ο θεός Απόλλωνας ήταν προστάτης της πόλης και υπήρχε ναός αφιερωμένος σε αυτόν στην πόλη έπαιξε σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της ονομασίας της. Η πόλης της Απολλωνίας, βάσει των καταγραφών στο λιμάνι της Εφέσου, κατά την εποχή της Αυτοκρατορίας ήταν ταυτόχρονα και μια λιμενική πόλη.
Στην περιοχή γύρω από τη λίμνη Απολλωνιάδα εγκαταστάθηκαν πιστικοί (=ποιμένες) από τη Μάνη οι οποίοι μεταφέρθηκαν στην περιοχή ως αιχμάλωτοι από τους Οθωμανούς τον 15ο, 18ο ή 19ο αιώνα σύμφωνα με τις αντίστοιχες ιστορικές εκδοχές. Έτσι δημιουργήθηκαν τα 9 πιστικοχώρια της Μικράς Ασίας, από τα οποία προέρχεται και το σημερινό Κωνσταντινάτο Σερρών. Το ψάρεμα στην Απολλωνιάδα αποτελούσε μια από τις κύριες ασχολίες των Κωνσταντινάτων της Μικράς Ασίας στην καθημερινότητά τους.
Κατά την Οθωμανική Εποχή η πόλη της Απολλωνίας μίκρυνε αρκετά και περιορίστηκε μόνο πάνω στο νησί. Κατά τον Απελευθερωτικό Αγώνα οι Έλληνες άρχισαν να αποχωρούν και οι Ρωμιοί που ζούσαν εδώ μετανάστευσαν στην Ελλάδα. Η Απολλωνία διατήρησε το ελληνικό της στοιχείο και μετά την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς, μέχρι την ανταλλαγή πληθυσμών στις αρχές της δεκαετίας του 1920.
Σύλλογος Μικρασιατών Κωνσταντινάτου Σερρών
