Toυ Αριστείδη Βικέτου
Η εικόνα του Αγίου Φωκά βρίσκεται στον ομώνυμο ναό του στην Σκάλα το λιμάνι της Πάτμου. Στο αριστερό μέρος της εικόνας γράφει “Σμύρνη 1892”. Δεν είναι γνωστό κατά πόσο η εικόνα προϋπήρχε της καταστροφής της Σμύρνης ή αν ήταν από πριν στον ναό , ο οποίος κτίστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα.
Πατρίδα του Αγίου Φωκά ήταν η Σινώπη του Ευξείνου Πόντου. Οι γονείς του Πάμφυλος (ναυπηγός στο επάγγελμα) και Μαρία μεταλαμπάδευσαν στο Φωκά από την παιδική του ηλικία τη φλόγα της αγνής πίστης τους και τη θερμή ευσέβεια τους.
Αναδείχθηκε Επίσκοπος Σινώπης και ευτύχησε να έχει το χάρισμα της επιτέλεσης θαυμάτων στο όνομα του Τριαδικού Θεού. Ανέπτυξε έντονη ιεραποστολική δραστηριότητα στην περιοχή της Επισκοπής του, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο σε κάποιους φανατικούς ειδωλολάτρες. Έπαρχος Αφρικανός, διέταξε την σύλληψή του και τον έριξαν σε καυτό λουτρό, όπου και παρέδωσε το πνεύμα του, επί των χρόνων του αυτοκράτορος Τραϊανού (98 – 117 μ.Χ.).
Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια ο Άγιος Φωκάς ήταν προστάτης των ναυτικών. Σύμφωνα με το συναξάρι του, όντας ακόμη παιδί, ο άγιος έδιωξε το δαίμονα που κατοικούσε σ’ ένα πλοίο και καταπράυνε την τρικυμία. Τα θαύματα του άγιου Φωκά συνεχίστηκαν και μετά το μαρτυρικό του τέλος.
Αργότερα, άρχισε να διαδίδεται παράλληλα και η φήμη του αγίου Νικολάου, επισκόπου Μύρων της Λυκίας, παραθαλάσσιας πόλης στην νοτιοδυτική Μικρά Ασία, όπου υπήρχε και το μεγάλο προσκύνημα του αγίου. Στην διάδοση της λατρείας του μυροβλήτη και θαυματουργού αγίου συνέβαλλαν ιδιαίτερα οι ναυτικοί που άραζαν με τα καράβια τους στα Μύρα.
Εξυπακούεται ότι τα τάματα ήταν αναπόσπαστο μέρος της τιμής του αγίου Φωκά και του αγίου Νικολάου.
Στην Κωνσταντινούπολη λειτουργεί μέχρι σήμερα η εκκλησία του Αγίου Φωκά ς στην ευρωπαϊκή ακτή του
Βοσπόρου. στο Μεσάχωρον (Ortaköy) .
Στην Κύπρο ο Άγιος Φωκάς είναι ο πολιούχος της κωμόπολης Αθηένου. Η μνήμη του Αγίου Φωκά τιμάται στις 22 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους. Μέρος της Κάρας του Αγίου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Ξενοφώντος Αγίου Όρους.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του βρίσκονται στις Ιερές Μονές Σταυρονικήτα Αγίου Όρους και Παναγίας Σουμελά Βερμίου.
Στις φωτογραφίες ο ναός του Αγίου Φωκά στην Πάτμο.