του ανταποκριτή ΑΠΕ Σ. Χατζημανώλη
Τα παιδιά γεννήθηκαν στην Αυστραλία, οι γονείς τους στην Ελλάδα, οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους στη Μικρά Ασία. Τους ενώνει όμως η κοινή “Μικρασιάτικη” καταγωγή τους.
Αν και οι περισσότεροι γεννήθηκαν στην Αυστραλία και άλλοι έχουν εγκατασταθεί στη μακρινή ήπειρο, εδώ και δεκαετίες κουβαλούν αναλλοίωτο το “DNA” της Ιωνίας.
Οι νεότεροι δεν γνωρίζονται μεταξύ τους.
“Ανακάλυψαν” ο ένας τον άλλο χάρη στη …μουσική.
Τόπος καταγωγής των προγόνων τους το Ιωνικό Μελί.
“Μελί το Ελληνοχώρι” το έλεγαν οι Τούρκοι.
Ένα χωριό με περίπου πέντε χιλιάδες κατοίκους, όλοι τους Έλληνες, που βρισκόταν στη χερσόνησο της Ερυθραίας, ακριβώς απέναντι από τις Οινούσσες και τη Χίο.
Πριν από μερικά χρόνια έφτασε στην Αυστραλία ένας εκπληκτικός οπτικός δίσκος (CD) τραγουδιών με γενικό τίτλο “Τα Τραγουδάκια μου Πουλώ” που περιείχε τραγούδια από το Μελί της Μικράς Ασίας.
Σιγά-σιγά άρχισαν να γίνονται γνωστά και να ακούγονται στη Μελβούρνη και το Σίδνεϊ.
Και μέσα από τα τραγούδια αυτά άρχισαν και αρκετοί ομογενείς να ανακαλύπτουν ότι έχουν κοινή καταγωγή.
Οι “Μελιώτες”, όπως τους αρέσει να αποκαλούνται, βρήκαν κοινές μνήμες μέσα από τα τραγούδια, που ήταν έργο του Πολιτιστικού Συλλόγου “‘Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος” από το Νέο Μελί Μεγάρων.
Στα Μέγαρα εγκαταστάθηκαν μετά την καταστροφή του 1922 εξακόσιοι περίπου πρόσφυγες από το Μελί της Μικράς Ασίας και δημιούργησαν το Νέο Μελί Μεγάρων.
Αυτός ήταν ο τελευταίος σταθμός της περιπλάνησής τους, αφού πρώτα πέρασαν από τις Οινούσσες, όπου παρέμειναν τριακόσιοι περίπου Μελιώτες, ενώ άλλοι τόσοι σκορπίστηκαν στη Χίο, το Χαλάνδρι, το Ψυχικό, τη Θήβα, την Νέα Κίο, τον ‘Αγιο Κωνσταντίνο, την Αμερική και την Αυστραλία.
Τα ίχνη τους χάθηκαν και μόλις τώρα, πλέον, οι απόγονοι τους στην Αυστραλία ξαναβρίσκουν στοιχεία από τις ρίζες τους χάρη στις πρωτοβουλίες του Πολιτιστικού Συλλόγου που δεν περιορίζονται μόνο στο αρχικό CD.
Ακολούθησαν,και δεύτερο CD, πέρσι, με τίτλο “Στου Μελιού τους καφενέδες”, ένα DVD με τίτλο “Μελί το Ελληνοχώρι” και αρκετές εκδόσεις, με τελευταία το εντυπωσιακό Λαογραφικό Λεύκωμα “Μελί, όσα δε σβήνει ο χρόνος”.
Όλα αυτό το υλικό έσμιξε τους Μελιώτες της Αυστραλίας, δηλαδή τους απογόνους τους, που το μοιράζονται πλέον μεταξύ τους, το αναλύουν, το μεταφράζουν στην αγγλική (μιας και οι περισσότεροι έχουν γεννηθεί στην Αυστραλία) και προγραμματίζουν επισκέψεις στο Ιωνικό Μελί αλλά και στο Νέο Μελί Μεγάρων “για να ξαναβρούν τις ρίζες τους”.
Σύμφωνα με στοιχεία που μας έδωσαν ο πρόεδρος του Πολιτιστικού και Προοδευτικού Συλλόγου “‘Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος”, Θεόδωρος Καλαϊτζής, και ο γραμματέας, Νικόλαος Λάμψας, το Μελί αποτελούσε συνέχεια της Βυζαντινής πόλης “Στιλάριον”.
Στα παράλιά της βρίσκονταν τρεις αρχαίες Ιωνικές καστροφόρες πόλεις: η Κορύνη, η Σιδούσα και η Πολίχνη.
Το Μελί ήταν χτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του βουνού Μέμα.
Οι κάτοικοί του πριν από τον διωγμό του 1922 ξεπερνούσαν τις πέντε χιλιάδες.
Υπήρχαν χίλιες περίπου οικογένειες εξολοκλήρου Ελληνικές και μόνο Ελληνόφωνες.
Είχε τρεις μεγάλες εκκλησίες: τον Aγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, την Αγία Παρασκευή και τους Αγίους Αναργύρους.
Εκκλησιαστικά υπαγόταν στην Μητρόπολη Κρήνης και διοικητικά στην επαρχία Καραπουρνών που ανήκε στη Σμύρνη.
Μέχρι το 1919 είχε δωδεκαμελή Δημογεροντία.
Λειτουργούσαν τρία σχολεία: ένα εξατάξιο δημοτικό, ένα Παρθεναγωγείο και ένα Ελληνικό.
Ο ξεριζωμός σταμάτησε στη μέση την ανέγερση Γυμνασίου.
Τα σπίτια του ήταν μεγάλα, ωραία και τα περισσότερα διώροφα, χτισμένα με πέτρα και κεραμίδι.
Επιπλέον, είχε ένα υδραγωγείο, τρεις νερόμυλους και πολλά λατομεία, ενώ φημιζόταν για την πλούσια παραγωγή του σε μετάξι.
“Οι Μελιώτες”, λένε, “ήταν πολύ καλοί πατριώτες, γνήσιοι Έλληνες και Χριστιανοί.
Μάλιστα την ελληνικότητα του Μελιού και ολόκληρης της χερσονήσου της Ερυθραίας επικαλέστηκε στη συνθήκη των Σεβρών ο Ελευθέριος Βενιζέλος, για να πετύχει την ιστορική υπογραφή της”.
Ο σύλλογος τους, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, μάχεται υπέρ της διάσωσης, διάδοσης και προβολής της ιστορίας και του ακμαίου πολιτισμού των Αλησμόνητων Πατρίδων της Μικρασίας.
Προσπαθεί για την πολιτιστική αναβάθμιση της περιοχής Μελί Μεγάρων, με κύριο άξονα τα ήθη και έθιμα, που έχουν τις ρίζες τους στο Μελί Ερυθραίας της Μικράς Ασίας.
Η δραστηριότητα του συλλόγου έχει να καταγράψει στο ενεργητικό της, τις εκατοντάδες χορευτικές, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, σε όλη την Ελληνική Επικράτεια, την αναπαράσταση εθίμων, τη συμμετοχή σε τηλεοπτικές εκπομπές.
Στο σύλλογο λειτουργούν τμήματα παραδοσιακού χορού και θεάτρου. Η κορύφωση των δραστηριοτήτων μας γίνεται με την ετήσια διοργάνωση εκδηλώσεων “ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ” στο τέλος κάθε Σεπτέμβρη, στη γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου.
Στις εκδηλώσεις παρουσιάζονται από τις χορευτικές ομάδες του συλλόγου, οι παραδοσιακοί Μελιώτικοι χοροί.
Συμμετέχουν παραδοσιακά χορευτικά συγκροτήματα και χορωδίες από διάφορες περιοχές της Ελλάδος.
Η θεατρική ομάδα του συλλόγου παρουσιάζει θεατρικές παραστάσεις (Μελί: Ο πόνος και η χαρά μας).
Τελευταία γίνεται προσπάθεια να εντοπιστούν και οι ανά τον κόσμο απόγονοι των Μελιωτών και να καταγραφούν.
Παράλληλα, αναζητείται και τυχόν υλικό που μπορεί να έχουν στη διάθεσή τους για μελλοντική αξιοποίηση.
Όσοι ενδιαφέρονται να έρθουν σε επαφή με τον σύλλογο ή να προμηθευτούν τον πολιτιστικό του υλικό η διεύθυνση είναι: Προοδευτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος “‘Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος”, Κων.
Χρήστου & Σμύρνης, 19100 Μελί Μεγάρων, Τηλ/ Φαξ 22960 83785 6944744122/ 6977573072 e-mail: nmeli@otenet.gr
Πηγή: ΑΠΕ
