Η ταινία 1922 , είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ηλία Βενέζη, Το Νούμερο 31328, σε σκηνοθεσία του Νίκου Κούνδουρου, παραγωγής 1978 από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Καταφέρνει να αναπαραστήσει με ακρίβεια τα δραματικά γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής, με λεπτομερείς σκηνές της βαρβαρότητας του ξεριζωμού των Ελλήνων από τις πατρογονικές τους εστίες.
Η εθνική τραγωδία της καταστροφής της Σμύρνης και της εξόντωσης του μικρασιατικού ελληνισμού παρουσιάζονται μέσα από την αφήγηση τριών παράλληλων ιστοριών ηρώων που ανταμώνουν στις βασανιστικές πορείες θανάτου Ελλήνων και Αρμενίων που ακολούθησαν από τις οποίες ελάχιστοι γύρισαν πίσω στην πατρίδα ζωντανοί. Με την χρήση της κάμερας ο θεατής, βρίσκεται στο επίκεντρο των γεγονότων και γίνεται μάρτυρας της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
Το ελληνικό κοινό καθηλώθηκε από τις ερμηνείες της Μπέτυ Βαλάση και της Αντιγόνης Αμανίτου. Προβληματίστηκε από την παρουσίαση των γεγονότων της καταστροφής της Σμύρνης και του ξεριζωμού των Ελλήνων και η Τουρκία ενοχλήθηκε δημιουργώντας διπλωματικό επεισόδιο, ζητώντας από την ελληνική κυβέρνηση την απαγόρευση της.
Η ελληνική κυβέρνηση στα πλαίσια του δόγματος της περίφημης ελληνοτουρκικής φιλίας, υπέκυψε στην πίεση και έτσι η ταινία 1922 απαγορεύτηκε μέχρι το 1982.
Ο Νίκος Κούνδουρος έχει κερδίσει μια θέση στο πάνθεον των καλλιτεχνών που θα μνημονεύονται και θα αποτελούν πηγή έμπνευσης για πολλά χρόνια για τις σπουδαίες (αν και όχι πολλές) ταινίες του.
Σήμερα, το 1922 η ταινία του Νίκου Κουνδουρου, εξακολουθει να αποτελεί ένα καλλιτεχνικό σημείο αναφοράς και διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση και την αναδειξη της ιστορίας μας, που αξίζει να ανακαλύψουν οι νεότερες γενιές.
Αξίζει να αναφέρουμε όλους τους συντελεστές της δημοφιλούς ταινίας:
Σκηνοθεσία: Νίκος Κούνδουρος
Πρωταγωνιστούν: Αντιγόνη Αμανίτου, Ζαχαρίας Ρόχας, Βάσος Ανδρονίδης, Ελεωνόρα Σταθοπούλου, Νίκος Κάπιος, Μπέτυ Βαλάση, Βασίλης Κολοβός, Κατερίνα Γώγου, Όλια Λαζαρίδου
